Bir rivayete göre Türkiye’de dörtyüz civarında kelebek türü yaşıyormuş. Rivayet dediğime bakmayın, bizzat gözlemleyimp saymamış olsam da ciddi bir bilgiye benziyor. “Nereden çıktı bu merak?” diye telaş eden varsa azıcık sabretsin, anlatacağım.
Esasında hayvanlar ve bitkiler aleminde görülen sıradışı ve ilginç hadiseler, birçok kişi gibi benim de ilgimi çeker; yeni bir bilgi ile karşılaştığımda konuya ilgimin derinliği nisbetinde biraz daha kurcalamayı severim. Yine benzer bir durum oldu; geçtiğimiz hafta içinde Maraş’tan bir dostumun paylaştığı bir bilgi beni şaşırttı. Maraş’ta gördüğü “göçmen kelebekler”den bahsetti. Meğer bir (belki de daha fazla) kelebek türü memleketi yol etmiş, her yıl bu mevsimde kafileler halinde şehirden gelip geçerlermiş.
Yıllar önce basına da yansımış olan bilgilere göre, her sene İran topraklarından gelip Maraş üzerinden yazı geçirecekleri yere gidiyorlarmış; o yer neresi bilmiyorum ama kuzey Avrupa ülkeleri olması kuvvetli bir ihtimal. Doğrusu ilk defa duyduğum bu hadisenin doğurduğu merakla küçük bir araştırmaya yöneldim. Batı medyasının gözümüze soktuğu, her yıl Amerika kıtasının güneyi ile kuzeyi arasında gidip gelen Kral kelebeklerini duymuştum ama ‘kulağımın dibindeki’ bu hadiseden nedense haberim olamamış.
Hoş, Maraş’ın içinden geçerek batıda biryerlere giden bu narin hayvancıkların bir de dönüşü olmalı. Gidenlerin kaç tanesi, ya da kaçta kaçı geri dönebiliyor; bu kavmin, geldikleri yerde söylenen “giden gelmiyor, acep nedendir?” türünden ağıtları da var mıdır bilemiyorum.
Her neyse.. Bu kelebeklerin her yıl tekrarlanan maceralarını el yordamıyla araştırırken, bir de ne göreyim; Maraş’ta 71 kelebek türünün yaşadığını öğrendim. Bilimsel sınıflandırma için kullanılan adlarının yanısıra herbirinin ayrıca bizim anlayabileceğimiz şekilde Türkçe isimleri de var. Hele bunlardan ikisi var ki, “Maraş Mavisi” ve “Maraş Zıpzıpı” olan isimleri Maraş’la birlikte anılıyor ve ilk olarak yabancı gözlemciler tarafından ilimiz sınırları içinde kayda alındığı bilgisi var. Telif haklarını ihlal etmekten kaçındığım için fotoğrafını buraya koyamadım ama internetten bakıldığında görüleceği üzere, özellikle “Maraş Mavisi” adlı kelebek gerçekten görülmeye değer. Gelin biz bu güzelliği bir fırsat bilip değerlendirelim..
Kelebeğin Kanadından Yağ Çıkar mı?
Bilindiği gibi bazı coğrafyalarla özdeşleşmiş hayvanlar vardır; Avustralya’nın kangurusu, Rusya’nın ayısı, ilh.. gibi. Bunun yanında pek çok kurum yahut marka da, bir hayvanı ya ‘logo’larının veya tanıtım stratejilerinin bir parçası olarak kullanırlar. Hafızanızı şöyle bir yoklarsanız, tavşandan timsaha kadar birçok örneğini hatırlayacaksınız.
İşte, “hazır kısmet ayağımıza gelmiş” dedirtecek kadar güzel bir fırsat; tanıtım afişlerinde ve çeşitli yayınlarda resimlerini kullanabileceğiniz sevimli mi sevimli bir hayvancık: Maraş Mavisi kelebeği.. Sadece bu kadar da değil, kanaviçe ve diğer benzer elişlerini yeni bir motifle zenginleştireceği kesin. Ayrıca, elişinde kullanılan ipliklerin renk yelpazesine “Maraş Mavisi” olarak yeni bir renk katma ihtimali de çok yüksek ve bunlar küçük gibi görünse de değerli fırsatlardır. Bakın daha şimdiden bir yazıya konu ve yazının başlığı oldu bile!. Hatta, bir zaman sonra tezhib, ebru gibi klasik sanat dallarında bile “Maraş Mavisi”nden söz ediliyor olması mümkün ve muhtemeldir.
İnanıyorum ki, KSÜ (Sütçü İmam Üniversitesi) de ilimizdeki kelebek nüfusu ve göç hareketlerini bilimsel açıdan -eğer şu ana kadar yapılmamışsa- derinliğine incelemek için çalışmalar/yayınlar yapacaktır. Ancak, bunun sonuçlarını görmek biraz zaman alır. O sonuçları beklemeden, tanıtımla ilgilenen diğer kurumlar eliyle bu güzelliği ilimizi tanıtmanın bir öğesi kılacak ve çok kısa sürede görülür hale gelebilecek çalışmalar yapılabilir. Bu yapılırken de; hem eller çabuk tutulmalı hem de doğru kaynaklardan alınacak bilgilerle yola çıkılıp özenle çalışılarak, özellikle “renk tonu”nun doğru olarak yayılması sağlanmalı ki, nâ-ehil ellerde daha baştan heder olup gitmesin.
“Kelebeğin Kanadından Yağ Çıkar mı?” sorusu havada mı kaldı? Öyleyse, bu soruyu mümkünse bir de reklam-tanıtım ve iletişim uzmanlarına sorunuz!
