Her yıl mart ayında kira geliri elde edenlerin bundan dolayı ödemeleri gereken vergilerin beyanı ve ödemesi yapılıyor. Özellikle son birkaç yıldır hem kiraların banka üzerinden yatıyor olması ve hem de Maliye idaresinin yerinde kontrol ve denetimler yapması nedeniyle kira gelirlerinin vergilendirilmesi konusuna dikkat edilmesi gerekiyor. Biz de bu hafta konuyu uygulamalarıyla beraber ayrıntılı olarak ele alalım istedik.
Mal ve hakların kiraya verilmesi karşılığında elde edilen gelirler gayrimenkul sermaye iradı olarak ifade edilmektedir ve belli koşullarda gelir vergisine tabi tutulmaktadır.
Kira geliri elde edenler ile kiracıların; konutlarda her bir konut için 500 TL ve üzerinde kira geliri elde edilmesi halinde,
İşyerlerinde ise miktar sınırlaması olmaksızın kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idareleri tarafından düzenlenen belgelerle tevsik etmesi, diğer bir deyişle kira ödemelerinin banka, benzeri finans kurumları veya posta idareleri üzerinden yapılması zorunluluğu bulunmaktadır.
Konut kira geliri elde eden kişilerin, yıllık olarak tespit edilen istisna tutarının (2013 yılı için istisna tutarı 3.200 TL) üstünde kira geliri elde etmeleri halinde vergi dairesinde mükellefiyet kaydı açtırması ve beyanname vermesi gerekmektedir.
Banka, benzeri finans kurumları veya posta idareleri aracı kılınmak suretiyle, para yatırma veya havale, çek veya kredi kartı gibi araçlar kullanılmak suretiyle yapılan tahsilat ve ödemeler karşılığında dekont veya hesap bildirim cetvelleri düzenlendiğinde, bu belgeler tevsik edici belge kabul edilecektir. Bankaların internet şubeleri üzerinden yapılan ödeme ve tahsilatlar da aynı kapsamdadır. Söz konusu zorunluluklara uymayanlara kesilecek ceza, Vergi Usul Kanununun mükerrer 355inci maddesinin o yıl için belirlenen özel usulsüzlük cezası miktarından az olmamak üzere her bir işlem için bu işleme konu tutarın yüzde 5idir.
Kirasını alamayan vergisini ödemeyecek!
Yaygın olarak mal sahiplerinin kiralarını tahsil edemedikleri görülmektedir. Bu durumda tahsil edilemeyen kiradan dolayı bir de vergi ödenip ödenmeyeceği sorusu akla gelmektedir.
Kira gelirinde, gelirin elde edilmesi, tahsil esasına bağlanmıştır. Tahsil esasına göre kira gelirinin vergilendirilmesi için nakden veya ayni olarak tahsil edilmiş olması gerekmektedir.
Kira bedelinin nakden tahsil edilmesi, kiranın Türk parası veya yabancı para ile ödenmesini ifade eder. Alınan çek bedelleri de nakden tahsilat sayılır. Mükellefler tarafından o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak tahsil edilen kira bedelleri, tahsil edildiği yılın hasılatı sayılır.
Örneğin; 2012 ve 2013 yılları kira gelirleri topluca 2013 yılında tahsil edilirse, 2013 yılının geliri olarak dikkate alınacaktır.
Gelecek yıllara ait olup, peşin tahsil edilen kira bedelleri, ödemenin yapıldığı yılın değil, gelirin ilgili olduğu yılın hasılatı olarak kabul edilir.
Örneğin; 2013 ve 2014 yılları kira gelirleri topluca 2013 yılında tahsil edilirse, her yıla ait kira bedeli ilgili yılda beyan edilecektir. Döviz cinsinden kiraya verme işlemlerinde tahsilatın yapıldığı tarihteki T.C. Merkez Bankası döviz alış kuru esas alınarak gayri safi hasılat belirlenir.
Kimler beyanname verecek?
2013 yılında konut olarak kiraya verilen gayrimenkullerden elde edilen gelirlerin 3.200 TLsi gelir vergisinden istisna tutulmaktadır. Örneğin, 2013 yılı içerisinde 3.100 TL konut kira geliri elde eden bir kişi, kira geliri beyanname sınırın altında kaldığı için kira gelirini beyan etmeyecektir.
Birden fazla konuttan kira geliri elde edenlerde, 3.200 TLlik istisna kira gelirleri toplamına bir defa uygulanacaktır. Diğer bir deyişle aynı kişiye ait her kiraya verilen mülk için ayrı ayrı 3.200 TLlik istisna sınırı uygulanmamakta, her bir kişi için sadece 3.200 TLlik istisna uygulanmaktadır. Ancak kiraya verilen ev iki kişiye (örneğin iki kardeşe) aitse, her ikisi de 3.200 TLlik istisnadan ayrı ayrı yararlanacaktır.
2013 yılında işyerinden elde edilen kira geliri için ise 26.000 TLlik bir beyan sınırı söz konusudur. Örneğin bir kişi kiraya verdiği işyerinden 2013 yılında 25.000 TL brüt gelir elde ettiyse ve bu gelir üzerinden ödemeyi yapan kiracı tarafından tevkifat (vergi kesintisi) yapıldıysa, bu gelir de beyan edilmeyecektir.
Hem iş yeri ve hem de konut kirası alınması durumunda, 2013 yılında; konut kirasının, istisna tutarını (3.200 TL) aşan kısmı ile işyeri kirasının brüt tutarı, 26.000 lirayı aşıyorsa hem konut hem de işyeri kiraları beyan edilecek. Toplam kira, 26.000 lirayı aşmıyorsa, sadece konut kira gelirleri beyan edilecektir.
