Avrupa Hipertansiyon Derneği (ESH) ve Avrupa Kardiyoloji Derneği (ESC) tarafından yayınlanan yeni kılavuzda tüm hastaların tedavilerinin büyük tansiyonun 140’dan düşük olacak şekilde düzenlenmesi tavsiye edildi (1).
Daha önceki kılavuzda tansiyonun, düşük ile orta derecede riske sahip hastalarda 140/90 ve yüksek riski hastalarda ise 130/80’ in altında olması hedefleniyordu.
Kılavuza göre hipertansiyonda ilaç tedavisi de neredeyse baştan aşağı değişiyor:
BİR: Yüksek normal kan basıncı için artık ilaç tavsiye edilmiyor.
İKİ: Hiçbir ilaç veya ilaç sınıfı özel olarak tercih edilmiyor; çünkü tedavinin faydası büyük ölçüde ilacın kan basıncını düşürücü etkisinden kaynaklanıyor.
ÜÇ: Tedavi için klinik ve demografik değerlendirmeler ve genel kardiyo-vasküler risk seviyeleri esas alınarak kişisel yaklaşım tavsiye ediliyor.
DÖRT: Dirençli hipertansiyon tedavisi için ‘renal denervasyon’ yöntemi umut verici bulunuyor ama kesin bir karara varmak için daha fazla çalışma yapılması gerektiği vurgulanıyor.
BEŞ: Evde ve dışarıda kan basıncı takibinin öneminin altı çiziliyor.
ALTI: Diyabeti olanlarda küçük tansiyonun 85’ den yüksek olması da tedavi gerektiriyor.
YEDİ: 80 yaşından küçüklerde büyük tansiyonun 140-150 arası olması uygun bulunmakla beraber hasta sağlıklı ve zinde ise 140’ ın altına da inilebiliyor.
SEKİZ: Hayat tarzı değişiklikleri (tuz ve alkolün kısıtlanması, fazla kiloların verilmesi, düzenli hareket, sigara içilmemesi gibi) hipertansiyonun önlenmesinde temel taşlardır.
Komite Başkanından inciler
ESH/ESC eşbaşkanı G. Mancia şunları söylüyor (2):
“Yeni kılavuz, ilaç tedavisi bakımından daha tutucu bir eğilimi gösteriyor.
Kılavuz, hekimlerin tedavi stratejilerini hastanın genel kardiyo-vasküler risk seviyelerini temel alarak belirlemesini istiyor.
140/90’ ı geçen kan basıncının kalp-damar hastalığı ve felç riskini artırdığı ve her iki hastalığın da tüm dünyada çok ağır sosyo-ekonomik maliyeti olduğu ise şüphesizdir.
Hipertansiyon tedavisinde kullanılan ilaçların tümü de (diüretikler, beta-blokerler, kalsiyum kanal blokerleri, ACE-inhibitörleri, anjiyotensin reseptör blokerleri) kan basıncını düşürüyor ve kardiyo-vasküler olayları azaltmak bakımından da benzer etkiye sahiptirler.
Buna göre, herhangi bir durum için bu beş farklı gruptan herhangi bir ilaç tavsiye edilebilir.”
İbret verici bir kılavuz!
Bu kılavuzdan alınması gereken çok önemli dersler var:
BİR: Yüz yıllardır bilinen, teşhisi çok kolay olan hipertansiyon için hedef değerlerin hâlâ kesinleştirilmemiş olması modern tıbbın kocaman bir ayıbıdır.
Bir sonraki kılavuzda yeni sınır değerlerle karşılaşırsanız şaşırmayın!
İKİ: Hipertansiyon tedavisi için sınır değer olarak 140’ ın esas alınması bugüne kadar tüm dünyada yüz milyonlarca insana tansiyonlarını 110-120 arasında tutulması amacıyla ‘boş yere’ ilaç kullandırılmış olduğu ortaya çıkıyor.
ÜÇ: Tedavide kullanılan ilaçların fiyatları çok farklı olmasına rağmen hiçbirinin diğerine tercih edilecek üstünlüklerinin olmaması da çok mühim!
SGK bundan böyle sadece en ucuz tansiyon ilaçlarını ödemeli; daha pahalı olanlar veya kombine ilaçlar ancak ucuz ilaçlarla netice alınamadığında yazılabilmelidir.
Bu kararda valsartan isimli tansiyon ilacının kan basıncını düşürmek dışında kalp krizi ve felç riskini de azalttığını bildiren araştırmaların yayından çekilmesinin rolü büyük olmalı (3).
Gelelim neticeye
Hipertansiyon yeni bulunan bir hastalık olmadığı gibi belki de teşhisi en kolay ve en objektif olan bir hastalık.
Üstelik de Dünya Sağlık Örgütüne (WHO) göre dünyada 1.5 milyar hipertansiyon hastası insan var ama bu kılavuzun da açık ve net olarak ortaya koyduğu gibi modern tıp daha hipertansiyonun ne zaman hangi ilaçlarla tedavi edileceğine bile kesin bir karar verememiş görünüyor.
İster gülün ister ağlayın!
KAYNAKLAR
