Birkaç gün önce Bloomberg internet sitesinde “Merck ve Glaxo HPV aşısının fiyatını fakir ülkelerde indiriyor” başlıklı bir haber vardı (1).Haberde, aşı satın alarak bunları gelişmekte olan ülkelere daha da indirilmiş fiyata dağıtan “GAVI Alliance” isimli kuruluşun müdürü Nina Schwalbe “Merck ve GlaxoSmithKline’ nın (GSK), dünyanın en fakir bölgelerinde yaşayan milyonlarca kızın rahim ağzı kanseri aşısını yaptırabilmeleri için aşının fiyatını 4.50$’a düşüreceğini” açıklıyor.
Bu, aşının USA’ daki ve gelişmiş ülkelerde 100 $ civarında olan fiyatının yüzde 95’ inden daha azına satılması manasına geliyor.
Haberde özetle şu bilgilere yer veriliyor:
“Bugüne kadar cinsel ilişki ile bulaşan HPV’ ye karşı koruma sağlayan aşının rahim ağzı kanseri test ve tedavilerine ulaşmanın zor olduğu geri kalmış ülkelerin kadınlarına da yapılması için fazla gayret sarf edilmedi.
Rahim ağzı kanseri, gelişmekte olan ülkelerde kanserden ölümlerin başta gelen sebebi ve bu kanserden ölümlerin yüzde 80’ den fazlası da bu ülkelerde görülüyor.
Merck, fiyatın belirlenmesindeki faktörlerden birinin aşı üretimi ve üretim tesislerinin masrafları olduğunu bildirerek istenen aşı miktarı arttıkça fiyatın da düşeceğini bildiriyor.
Schwalbe “Bu ülkelerde taramalara da tedaviye ulaşma da mümkün değil; rahim ağzı kanseri adeta ölüm fermanı. Bu küresel bir sağlık problemidir” diyor:
“İlk aşılama programı Kenya’ da bu ay başlayacak ve içlerinde Nijer, Gana, Tanzanya’ nın da bulunduğu yedi ülkede devam edecek.
HPV aşılama programlarının 7 sene içinde 40 ülkede uygulanması planlanıyor.
Aşının fiyatı ülkelere göre ayarlanacak; en fakir olana bir dozu 20 sente verilecek ve fark gelişmiş ülkelerin ve Bill & Melinda Gates Vakfı’ nın bağışlarıyla karşılanacak.
Merck, aşının etkili olarak uygulanıp uygulanmayacağını belirlemek için Ruanda ve Butan’ da senelerce çalıştı.
Ruanda’ da buluğ çağındaki kızların yüzde 95’ ine aşının standart üç dozu da yapıldı; oysa USA’ da kızların sadece üçte bir kadarı aşı yaptırdı.
Aşıya USA’ da direnç gösterilmesi, fiyatının 300$’ dan fazla olmasına, emniyeti ile ilgili şüphelere ve genç kızları cinsel yolla bulaşan bir virüse karşı aşılamayla alakalı problemlere bağlanıyor.
60’ dan fazla ülkeye tıbbi yardım sağlayan Sınır Tanımayan Doktorlar örgütünün aşı politikaları danışmanı Kate Elder “Gelişmekte olan ülkeler için tek dozun 4.50$ olması bile çok yüksek” diyor:
“Aşının fiyatı kabul edilemez derecede yüksek ve fakir ülkelerin aşılama masraflarını daha da artıracak. Aşının fiyatı azaltılıyor olmakla beraber tek bir kıza tam koruma sağlamak için 14 $ kadar para gerekiyor ki dünyanın fakir ülkelerinin bunun altından kalkması mümkün değil.”
Merck’ in başkan yardımcısı Sınır Tanımayan Doktorlara “Bir aşıyı geliştirme, üretme ve bunu çok sıkı düzenlemeleri olan bir ortamda çok miktarda hazır bulundurmanın ne kadar pahalı olduğunu” hatırlatıyor.
Merck tarafından üretilen ve HPV’ nin 6, 11, 16 ve 18 numaralı türlerine karşı koruma sağlayan aşısı “Gardasil”, GSK’ nın 16 ve 18 numaralı türlere karşı koruma sağlayan aşısı ise “Cervarix” adıyla satılıyor.
Merck, GAVI’ ye 2013-2017 arasında 11 milyon $ karşılığında 2.4 milyon doz Gardasil satmayı taahhüt ediyor. Aşının geçen sene tüm dünyadaki toplam satışları 1.63 milyar dolar idi.
GSK’ ya ait olan Cervarix isimli aşı ise 2012’ de 428 milyon $’ lık satış yaptı.
Gelelim neticeye
Bayram değil seyran değil.
Tek amaçları daha fazla kâr etmek olan, bu uğurda her türlü pazarlama oyunlarını uygulamaktan çekinmeyen ve bu yüzden milyar dolarlar mertebesinde cezalara mahkûm edilen dünyanın en büyük ilaç ve aşı üreticilerine ne oldu acaba?
Bunlar neden birden bire “iyilik meleği” pozuna girdiler dersiniz?
Başlarına taş mı düştü yoksa bu işin içinde iş mi var?
KAYNAK
