Beni fazla iyimser bulur musunuz bilmem ama ben Yeni Anayasa üzerinde TBMM‘deki siyasî parti temsilcilerinden meydana gelen ‘Yeni Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nun, çok da uzun olmayan bir müddet zarfında müşterek bir anayasa metni üzerinde mutabakata varacağına inanıyorum.
Yeni Anayasa hazırlama sürecini gözden geçirdiğimizde bu konuda iyimserliğimizi arttıracak şu hususlar dikkati çekiyor:
Evvelâ, milletimizin çok büyük çoğunluğu, darbe anayasası olan 1982 Anayasası‘nın yerine, millî iradeye uygun demokratik bir anayasanın yapılmasını istiyor.
Değişik görüşlerde de olsa bütün siyasî temsilciler ve sivil toplum kuruluşları bu konuda milletimizin çoğunluğuyla ittifak hâlindedir.
Başbakan Erdoğan, Komisyon‘un teşkili ve çalışmaları konusunda demokratik bir tutum sergilemiş ve son tarihler konusunda müsamaha göstermiştir. CHP, MHP ve BDP liderleri de siyaset alanında birbirlerine karşı çok sert olmalarına rağmen, Komisyon‘un çalışmalarını desteklemiş ve Komisyon‘dan çekilmemişlerdir.
TBMM Başkanı Cemil Çiçek, Yeni Anayasa‘nın hazırlanması konusunda fevkalâde başarılı olmuş; dirayeti, basireti ve devlet tecrübesiyle Komisyon‘un teşkilinde, çalışmalarında ve devamında birinci derecede rol oynamıştır.
Başta TBMM Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya olmak üzere, Komisyon‘un bütün partilerden üyeleri, çok başarılı bir performans göstermişler ve kendi aralarında uyumlu olabilmişlerdir. Bu yoğun çalışmalarına hâlen daha da hızlanarak devam etmektedirler.
Ezcümle, bu Komisyon Yeni Anayasa‘yı hazırlar ve çok az sayıda birkaç madde haricinde üzerinde mutabakata vararak bu mayıs ayı sonuna kadar TBMM Başkanlığı‘na teslim edebilir.
***
Uzlaşma Komisyonu‘ndaki Yeni Anayasa Taslağı konusunda edindiğim bazı bilgilere göre durum şudur:
1. Yeni Anayasa‘nın bence en önemli bölümünü teşkil eden ‘Temel Hak ve Hürriyetler’ kısmı üzerinde birkaç önemli husus dışında mutabakata varılmış gibidir.
2. ‘Yasama’, ‘Yürütme’ ve ‘Yargı’ konusundaki anlaşmazlıkların çözülmesi güç olmayacaktır. Bu konuda AK Parti, ‘Başkanlık Sistemi’ bakımından metni yumuşatabilir.
3. Komisyona gelen teklifler genel olarak değerlendirilince; en aykırı tekliflerin BDP‘ye ait olduğu; birbirine en yakın tekliflerin -son dönemde aralarındaki kutuplaşmaya rağmen- AK Parti ve MHP‘ye ait bulunduğu; CHP‘nin teklifleri üzerinde de mutabakata varılabileceği görülmektedir.
4. Her üç partinin de ‘Türk’, ‘Türk Milleti’, ‘Ana Dilde Eğitim’ ve ‘Özerk Bölgeler, Yerel Kamu İdareleri’ konusundaki görüşleri BDP‘nin görüşlerine aykırıdır. Bu konularda 4 partinin de mutabakatı pek mümkün görülmemektedir. Bu durumda;
a) AK Parti–CHP–MHP ortak bir metin üzerinde mutabakata varabilirler ve BDP bu mutabakatın dışında kalır.
b) BDP de kimlik, eğitim ve özerklik üzerinde ısrarlarından vazgeçer ve Yeni Anayasa üzerinde ‘tam mutabakat’ sağlanabilir.
***
‘Yeni Anayasa’, inşaallah yeni bir ‘toplumsal sözleşme’yi getirecek; milletçe huzurlu, hürriyetçi ve demokratik bir çatı altında yaşamamızı temin edecek; milletimiz ilk defa kendi temsilcilerinin yaptığı ve hür iradesiyle kabul ettiği ‘2013 Anayasası’na kavuşacaktır.
