125 milyon kişinin aşılandığı Amerika’nın bu sene gripten “kırıldığını” biliyorsunuz.
CDC tarafından yapılan açıklamaya göre, 2012 Amerika için boğmaca bakımından da son 60 senenin en kötüsü oldu.
USA’ da 2012’ de 48 eyalette “42 bin” kişiye boğmaca teşhisi kondu (1).
İşin esas mühim tarafı ise “boğmacaya yakalananların yüzde 90’ ının aşılı olması!”
3-5 senede bir zirve yapan boğmaca 2010’ da da ülke çapında 27 bin kişiyi hasta etti ve 26’ sının ölümüne yol açtı.
1955’ de 63 bin kişi boğmacaya yakalanmıştı.
Boğmaca olanların yüzde 90’ ı aşılı
Kaliforniya’ da 2010’ daki vakaların incelendiği bir çalışmada boğmaca teşhis edilen 132 hastanın yüzde 81’ inin tam dozlarda, yüzde 11’ inin en azından tek doz aşı yapılmış olduğu sadece yüzde 8’ inin hiç aşılanmamış olduğu tespit edildi (2).
Bu araştırmaya göre aşının etkinliği 2-7 yaş arası çocuklarda yüzde 41; 8-12 yaş arası olanlarda ise sadece yüzde 24.
Uzmanlar şunları söylüyor:
“Boğmacaya karşı yaygın aşılama yapılmasına rağmen hastalık varlığını hâlâ sürdürüyor. 1996’ dan itibaren uygulanmaya başlayan “aselüler” aşı muhtemelen sanıldığından daha az etkili. Verilerimize göre, bugünkü aselüler boğmaca aşısı dozları salgınları önlemeye yetmiyor”.
Aşının etkisi 3 sene sonra azalıyor
Araştırma, boğmaca aşısının 3 sene sonra koruyuculuğunu önemli ölçüde kaybettiğini de gösteriyor.
Oysa 1940’ lı senelerden 1990’ ların sonuna kadar kullanılan tam hücre aşılarının (DPT) yüzde 63-94 arası koruma sağladığı ve aşının sağladığı bağışıklığın 7 sene sonra yüzde 40’ a düştüğü biliniyor.
Senato Sağlık ve Sosyal Yardımlaşma Komitesi Başkan Yardımcısı Kevin Mullin “Aşılanmamış çocukların boğmacaya yakalanmaları ve hastalığı topluma yayma ihtimallerinin daha yüksek olduğunu” iddia ediyor (3).
Mullin’ in boğmacaya karşı daha fazla bağışıklık sağlamak için tavsiyesi hastalıktan korumada etkisiz kalan “aşının daha fazla yapılması”!
Rutinde zaten 6 veya 7 doz yapılan aşının daha çok yapılmasının boğmaca salgınlarını daha da artırması mümkün.
Mevcut uygulamanın “aşıya dirençli türler” yarattığını, bunların evrimlerinin sürdüğünü ve çok daha tehlikeli türlerin ortaya çıkabileceğini ileri süren bilim adamları da var.
“P3” olarak adlandırılan mutasyona uğramış bu bakteriler daha fazla “toksin” üretiyorlar.
Hem boğmacanın hem DPT ve DtaP aşılarının nörolojik komplikasyonlarından işte bağışıklığı uyaran bu toksin sorumlu; 1990’ lardan sonra geliştirilen aselüler aşıda ise mutasyona uğramış olan bu tür bulunmuyor.
Boğmacanın tam olarak ortadan kaldırılamamasının bir sebebi de boğmaca bakterisine (Bordotella) benzeyen başka bakterilerin de (parapertussis) boğmaca tablosuna yol açması olabilir.
Bunların sebep oldukları klinik tabloları birbirinden ayırmak kesin olarak ayırmak özel bir test yapmadan mümkün değil ve bunun aşısı da yok! (4).
NEJM’ de yayınlanan çok yeni araştırma da bu ülkede son senelerde görülen boğmaca salgınlarında hastalığa yakalananların yüzde 80’ inin aşılı olduğunu ortaya koyuyor (5).
Bunlar içinde 6 doz aşı yapılanlar da var!
Anneler ve temaslılar da aşılansın diyenler var
CDC müdürü Dr. Anne Schuchat “Boğmacaya yakalananların yarısının ilk aşılarını 2 aylıkken olan 3 aylıktan küçük bebekler olduğunu, bu dönemde yapılan aşıların yeteri kadar koruyucu olmadığını gösterdiğini” söylüyor.
2 aylık bebeklerdeki aşılar koruyucu olmadığı için de bebeklerle yakın ilişkisi olan erişkinlerin, özellikle de anne ve gebelerin aşılanmasını tavsiye ediyor (3).
Amerikan Pediatri Akademisi (AAP) de 2 aylıktan küçük olduğu için aşı yapılamayan bebekleri olan ailelerin fertlerinin Tdap ile aşılanmaları için çocuk doktorlarını sıkıştırıyor.
Oysa böyle bir uygulamanın etkili olduğunu gösteren hiçbir kanıt mevcut değil; hatta Kanada’ daki araştırmalar bunun tam tersini söylüyor!
Buna göre, 1 bebek ölümünü önlemek için 1 milyon anne ve babanın aşılanması gerekiyor.
Benzer durum grip aşıları için de geçerli.
New York’ ta 2009’ daki kabakulak salgınında hastalanan çocukların yüzde 97’ sinin aşılı oldukları ve bunların kabaca yüzde 90’ ınına da güçlendirici dozun da yapılmış olduğu unutulmamalı.
Gelelim neticeye
BİR: Grip aşısında olduğu gibi boğmaca aşısının da bir işe yaramadığı ortada.
Tamam, mükemmel bir aşı yok ama boğmacaya yakalananların yüzde 90’ ı aşılı; bu nasıl aşı bu nasıl koruma Allah aşkına!
İKİ: Boğmaca salgınlarının bizzat aşı yüzünden ortaya çıktığı iddiası da yabana atılacak gibi değil.
ÜÇ: Boğmaca aşısının çok seyrek görülse de yüksek ateş, ansefalit (beyin iltihabı) ve konvülziyon (havale), beyin hasarı, şuur kaybı gibi çok ciddi gibi risklerini göze almak da doğrusu cesaret işi.
DÖRT: Bana gene “Milletin aklını karıştırıyorsun, kes sesini” diyeceklere “Siz beni bırakın da bana boğmaca aşılarının etkili olduğunu ispatlayan araştırmalarınızı gösterin” diyorum.
BEŞ: Amerikalı çocukların ne kolunda ne kıçında aşı yapılacak yer kalmadı. Adamlar bizim çocukları da kendilerininkilere benzetmek istiyorlar bence; ne dersiniz?
KAYNAKLAR
1. http://www.cdc.gov/pertussis/outbreaks.html
2. http://cid.oxfordjournals.org/content/early/2012/03/13/cid.cis287
3. http://www.examiner.com/article/pertussis-outbreak-sparks-debate-over-effectiveness-of-the-vaccine
5. http://www.cdc.gov/vaccines/vac-gen/side-effects.htm#dtap
Boğmaca aşısı nedir?
Çok bulaşıcı bir hastalık olan boğmaca özellikle küçük çocuklar için daha tehlikeli oluyor ve ölümlere yol açabiliyor.
Boğmaca aşısı difteri ve tetanos aşılarıyla beraber yapılıyor; buna DTaP adı veriliyor. İlk doz bebek 2 aylıkken, ikinci doz 4 veya 6 aylık iken, üçüncü doz 15-18 aylık iken, dördüncü ve beşinci dozlar ise 4 ve 6 yaşlarında yapılıyor.
Çocuk 11-12 yaşına geldiğinde Tdap adı verilen güçlendirici bir doz daha uygulanıyor.
Tdap gebe kadınlara ve daha önce aşılanmamış erişkinlere de yapılıyor.
