Yeni yapılan ve Thorax isimli dergide yayınlanan araştırmada haftada 3 veya daha fazla fast food yiyenlerin astım ve egzama riskinin yüksek olduğu tespit edildi.Yeni Zelanda Auckland Üniversitesi uzmanları tarafından düzenlenen araştırma 51 ülkeden 13-14 yaşlarındaki 319 bin genç ve 31 ülkeden yaşları 6-7 olan 181 bin çocuk üzerinde gerçekleştirildi.
Astım riskinin haftada 3 defadan fazla fast-food yiyenlerde yüzde 39, çocuklarda ise yüzde 27 fazla olduğu, haftada 3 defadan fazla sebze-meyve yiyenlerde riskin yüzde 11-14 oranında azaldığı belirlendi.
Araştırmaya katılanların anne-babalarına çocuklarında son 12 ay içinde hırıltılı solunum, egzama veya alerjik nezle belirtileri gösterip göstermedikleri ve içlerinde et, balık, tereyağ, sebze, meyve, bakliyat, ekmek, pirinç, patates, fındık, süt, yumurta ve fast-food bulunan yiyecekleri ne sıklıkla tükettikleri soruldu.
Bu 15 çeşit yiyecek içinde her iki grupta da cinsiyete ve sosyo-ekonomik duruma bakılmaksızın sadece fast-food ile astım ve egzama arasında bir ilişki olduğu tespit edildi.
Nottingham Üniversitesi profesörlerinden Hywel C. Williams şunları söylüyor:
“Astım da egzama da besin alerjilerinden tetiklenir. Sorduğumuz yiyecekler içinde de gluten, süt ürünleri, yumurta ve soya gibi alerji yapma ihtimali yüksek olan gıdalar var ama biz bu ilişkinin alerjiden kaynaklandığını düşünmüyoruz. Bir besine karşı gerçekten alerjisi olanlar ondan ciddi şekilde sakınırlar.
Hazır gıdalara eklenen katkı maddeleri de önemli fakat biz fast-food besinlerin astım ve egzama riskini artırmasının bu yiyeceklerdeki “yağ”larla alakalı olduğu kanaatindeyiz.
Fast-food endüstriyel olarak hidrojenize edilmiş margarin gibi bitkisel yağlardan çok zengin. Diyetimizdeki “trans yağların” en büyük kaynağı da bu yiyecekler. Trans yağların astıma sebep olduğunu gösteren çok sayıda çalışma var.
Anne ve babalar çocuklarının fast-food yiyeceklerden uzaklaştırarak daha fazla sebze ve meyve yemeye teşvik etmeliler; çünkü haftada 3 defadan fazla sebze meyve yemek astım riskini yüzde 11-14 oranında azaltıyor.”
Tabi fast-food beslenmenin sebep olduğu obeziteyi de unutmayalım!
Bu araştırmaya güvenilmez!
Bu, meşhur Thorax dergisinde yayınlanmış ama benzerleri daha önce onlarca belki yüzlerce defa yapılmış olan ankete dayalı bir çalışma.
Bu tür “fast-food türü araştırmalar”, hani seçim zamanları anket yapan ve her biri bambaşka sonuçlara ulaşan kuruluşlar var ya aynen onların uyguladıkları yöntemlerle yapılır.
Diyeceğim o ki bu tür araştırma sonuçları elbette bir fikir verebilir ama hiç de güvenilir değildir.
Herkes çok iyi bilir; bu tür anket çalışmaları bazen “brokolinin kanserin kalkanı” bazen de “brokolinin kanser sebebi” olduğunu gösterir.
Böyle ankete dayalı araştırmalardan elde edilen bilgilerin “sebep-sonuç ilişkisini” ortaya koyan araştırmalarla ispat edilmesi gerekir.
Bu tür araştırmaları yapmak için de “Fanfinfon Üniversitesinde profesör olmak” icap etmez.
Buna ve benzerlerine “tıbbi araştırma” demek doğru değildir.
Okuması yazması olan, hesap kitap bilen, az çok kafası çalışan herkes yapabilir; sadece yayın için az biraz “torpil” gerekir.
Zaten bu çalışma da bence bizim doçentliğe veya profesörlüğe heveslenen arkadaşların yaptığı yayınlar gibi “üfürükten tayyare” bir yayın olmuş.
Gelelim neticeye
Kimsenin emeğini küçümsemek gibi bir niyetim yok.
Her ne kadar azıcık tenkit ettiysek de arkadaşların ellerine sağlık; içlerinden doçentlik imtihanına girecek olanlara da şimdiden başarılar.
Bu araştırma tam tersi bir neticeye ulaşsaydı da değişen hiçbir şey olmayacaktı.
Anne-babalar çocuklarınızı lütfen “Adam gibi” beslenmeyi öğretin.
Pizza, hamburger, sosis-salam, bisküvi, gofret, cips, şekerleme, ketçap, hazır sos, kola, meyve suyu, buzlu çay, gazoz “abur-cubur” ve “ıvır zıvır”ı yedirmeyin.
Haftada 1-2 taze balık; her gün mevsimine uygun sebze-meyve ve salata; gerçek süt, yoğurt, yumurta, bal, kaymak, pekmez; kuruyemiş ve meyve kurusu yesinler ve mutlaka spor yapsınlar.
Unutmayın “fast-food sigara kadar zararlıdır” ve geç kalınmadan onunla da ciddi bir mücadeleye başlanması şarttır.
KAYNAK
http://thorax.bmj.com/content/early/2013/01/03/thoraxjnl-2012-202285
