'Millet' kelimesi, uzun asırlar boyunca dinî mânâda kullanılmıştır. Millet denilince akla 'Millet-i İbrahim' gelmiştir; bununla da tevhid dini 'İslâmiyet' kastedilir. Türkiye'de, Avrupa'da iki savaş arası dönemdeki gibi ırkçı- ayrımcı bir 'nasyonalist' anlayışın benimsenmeyişinin ana sebebi, işte bu 'Millet-i İbrahim' tesirinin mevcudiyetidir. İslâm'ın kesin şekilde yasakladığı 'ırkçılık' ile kavmiyetçiliğe dayanan milliyetçilik anlayışının bağdaşması aslâ mümkün değildir.
Kısaca, 'Türk Milleti' derken etnik bir grubu değil, içindeki çeşitli farklı ve benzer unsurlarıyla bir topluluğu ifade ediyoruz.
Türkiye kelimesinin sözlükteki karşılığı şöyle: 1. Türklerin ülkesi, Türkili, Türkistan. 2. Türkiye devletinin ülkesi.
Böyle olunca, aslında 'Türk' demekle 'Türkiyeli' demek arasında fazlaca bir fark yoktur. 'Türkiyeli' deyince tarifi tek boyutlu olarak coğrafya içinde sıkıştırıyorsunuz. 'Türkiyeli' de gene 'Türklerin ülkesinden' anlamına gelmiyor mu? Bunu bilen bazı Türk düşmanı ırkçılar, 'Türkiye' sözünü de kaldırıp 'Anadolu'yu bunun yerine ikâme etmeye çalışıyorlar.
***
Kaç defa yazdık çizdik, anlatamadık. 'Türk', 'Türk Milleti', 'Türk Devleti' derken kullandığımız 'Türk' sıfatı, etnik bir tavsifi değil, daha 'üst kimlik' ile 'vatandaşlık' sınırlarını ifade etmektedir.
Önce, siyasî ve hukukî kimliğimiz olan 'Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşlığı' kimliğimiz gelir. Sonra vatandaşları içine alan ve bizi 'Tek Millet' hâline getiren üst kimliğimiz 'Türk Kimliği'dir. Bu üst kimlik içerisinde, manevî ve birleştirici değeri olan ve nüfusumuzun tamamına yakın kısmını kapsayan 'Müslüman Kimliği' vardır. Bu kimlik, lâik bir devlet düzeninde siyasî ve hukukî sonuç doğurmamakla beraber, Türk toplumunun çimentosunu meydana getirir.
Alt kimlik/kimlik altı, etnik menşe ve bölgesel özellikler gibi farklılıklar için söz konusudur. Alt kimlikte, Türk kimliğine sahip T.C. vatandaşları, kendilerini Türk, Kürt, Arap vs. gibi ifade edebilirler. Bu da Türk kimliğinde ve bu kimlikte ifadesini bulan Türk Milleti'nde ayrılık sebebi olmaz.
Halbuki ayrı kimlik ifadesi, bizi ayrı milletlere ve sonunda da bölünmeye götürür. Bunun için, 'Yeni Anayasa'da 'Kürt Kimliği', 'Arap Kimliği' gibi farklı üst kimlik ayırımı yapılamaz.
***
'Etnik Alt Kimlik', bir milletin fertlerini ve bir devletin vatandaşlarını ifade etmez. Bundan sadece sosyal ve kültürel mensubiyet anlaşılır. Kaldı ki Türkiye'de etnik kimlikler arasındaki sosyal ve kültürel farklar da yok denecek kadar azdır. Zira Türkiye, iddia edildiği gibi, birbirinden kopuk kültürlerin oluşturduğu bir 'mozaik' değil, birbirini tamamlayan renklerden meydana gelen bir tablodur.
'Türk' nitelemesinin, herhangi bir etnik grubu kastetmediği; Türk, Kürt, Arap vs. bütün etnik grupları içine aldığı, 1924 Anayasası'nın 88. maddesi ile 1982 Anayasası'nın 66. maddesindeki benzer hükümlerle hukukîleşmiştir. Burada, istismar edildiğinin aksine, 'Türklük', etnik özelliğinden tamamen farklı şekilde, 'Devlete vatandaşlık bağıyla bağlı olmakla' sınırlandırılmıştır. Böyle bir ifadeyi, ancak kötü niyetli ırkçılar 'herkes Türktür' şeklinde istismar edebilirlerdi.
Mamafih Yeni Anayasa'da değişik bir ifadeyle bu istismarın önlenmesi mümkündür.
***
Türkiye'de yapılması gereken, çok kültürlü federatif model arayışlarını bir tarafa bırakarak, resmî 'T.C. Kimliği' haricinde üst kimlik olarak 'Türk Kimliği'nin iyi anlaşılabilmesi ve hazmedilmesidir.
Şu hususu hiçbir zaman unutmayalım: Hazırlanan Yeni Anayasa 'Türk Milleti'ne aittir. Onun özelliklerini, taleplerini, beklentilerini aksettiren bir sosyal mutabakat olmalıdır. Bir alt kimliğin ırkçı-ayrılıkçı taleplerini değerlendirmek için veya değişik görüşteki grupların münferit istekleri doğrultusunda hazırlanamaz.
