Hükûmet, hafta başında TBMM’ye, ‘Kamu Hizmetlerinin Düzenli, Etkin ve Verimli Bir Şekilde Yürütülmesini Sağlamak Üzere Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Teşkilât, Görev ve Yetkileri ile Kamu Görevlilerine İlişkin Konularda Yetki Kanun Tasarısı’nı TBMM’ye sevk etti.
Tasarının genel gerekçesinde, yönetimi hantal yapısından kurtarabilmek ihtiyaç duyulan düzenlemelerin bir kısmının, Meclis’in yoğun gündemi sebebiyle kanunlaştırılamadığından bahisle, genel seçimler ve 2012 Bütçesi dolayısıyla Meclis’in yasama çalışmalarına uzun süre ara verileceği anlatılıyor ve KHK’ların çıkarılması için yetki kanunu icap ettiği ifade ediliyor.
Anayasa’nın KHK çıkarma yetkisi vermesini düzenleyen 91. maddesinin 2. fıkrasında, ‘Yetki kanunu, çıkarılacak KHK’nın, amacını, kapsamını, ilkelerini, kullanma süresini ve süresi içinde birden fazla kararname çıkarılıp çıkarılamayacağını gösterir’ hükmü bulunmaktadır.
Söz konusu Yetki Kanunu Tasarısı, Anayasa’da öngörülen hususları fazlasıyla ihtiva etmektedir. Ancak, Yetki Kanunu’nun süresinin 6 ay olarak tespiti yanlıştır; en az 1 yıl olması gerekirdi. Aksi takdirde, yeni yasama döneminde yetki süresi bitmiş olacaktır.
***
1983 sonunda kurulan Özal Hükûmeti, icraatına KHK’lar ile devlet teşkilâtını yeniden düzenleme reformuna girişerek başlamıştı. Daha Hükûmetin kurulmasından önce girişilen ‘idari reform’ faaliyetleri, önceki yönetimin aldığı yetki kanununa dayanarak KHK’lar hazırlanmasıyla devam etmiş; daha sonra Özal Hükûmeti döneminde 1983 sonunda çıkarılan yetki kanunu ile benim başkanlığımda yürütülen reorganizasyon çalışmalarının kısmı, 1984 sonuna kadar tamamlanmıştı.
Özal Hükûmeti, bilahare ‘idari usul işlemlerin sadeleştirilmesi’ ile ilgili bir yetki kanunu daha çıkarmış ve reform faaliyetlerine bu yetki kanunlarına dayanılarak çıkarılan KHK’lar ile devam etmişti.
Özal’ın başarılı olduğu herkes tarafından kabul edilen ‘değişim dönemi’, kanun hükmünde kararnameler (KHK’lar) sayesinde hızla gerçekleştirilebilmiştir.
Bugün muhtevası henüz kesinlik kazanmayan, kamuda reorganizasyon konusunda KHK’lar yoluyla reform çalışmaları için yetki kanunu çıkarılması fevkalâde isabetlidir. Hatta bu konuda geç kalındığı dahi söylenebilir.
***
CHP Grup Başkanvekillerinin düzenlediği basın toplantısında söylediklerini duyunca esef ettim. Bir kısmı hukukçu olan ve parlamento tecrübesine sahip bu beylerin, yetki kanunu ve KHK’lar konusunda hukuka takla attıran beyanları cehalet eseri değilse demagojiden ibarettir.
Kanun hükmünde kararname, Türk hukukunda ve uygulamasında, diğer demokratik ülke hukuklarında ve demokrasilerinde olduğu gibi tamamen meşru bir hukuki metindir. Anayasa’nın 87. maddesinde TBMM’nin görev ve yetkileri sayılırken, ‘Kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak; Bakanlar Kurulunu ve bakanları denetlemek; Bakanlar Kuruluna belli konularda KHK çıkarma yetkisini vermek(…)’ denilmiştir.
KHK çıkarma yetkisi, Anayasal bir yetkidir. Gene Anayasa’nın 91. maddesinde, temel haklar, kişi hakları ve ödevleri ile siyasi haklar ve ödevlerin KHK’larla düzenlenemeyeceği hükme bağlanmıştır. Söz konusu tasarıda bu konularda düzenleme yetkisi istenmemiştir.
KHK’lar Resmi Gazete’de yayınlandığı gün TBMM’ye sunulur ve TBMM’de ivedilikle görüşülür. Görüldüğü gibi, KHK’lar ile millet iradesi arasında bağ kurulmuştur.
KHK çıkarılması, istisnai ve olağanüstü bir usûl değil. Demokratik sistemin işleyişine uygun normal bir usûldür. CHP’nin iddia ettiği gibi antidemokratik bir uygulama değildir. KHK’lar çıkarılmasının ‘kuvvetler ayrılığı’ prensibiyle de hiç ilgisi yoktur. Yetki kanunlarının süresi, Anayasa’nın 91. maddesinin 3. fıkrasına göre, yasama döneminin bitmesiyle sona ermez.
Yeni yasama döneminde hangi hükûmet kurulursa yetkiyi kullanabilir. Nitekim, Özal döneminde bu yapılmıştır.
***
Kısaca, Erdoğan Hükûmeti’nin TBMM’den yetki kanunu talebi son derece isabetli olmuştur. Bu talepte, Anayasa’ya, hukuka, parlamenter rejime, millet iradesine ve demokrasiye aykırı hiçbir nokta yoktur.
CHP milletvekillerine, yetki kanunu ve kanun hükmünde kararnameler konusunda âcilen cehaletlerini gidermelerini tavsiye ederiz.
