Yıllardan 1982, aylardan Mayıs ve Mayısın biri.
12 yaşlarında çocuğum. Okul yoktu ki, sanırım hafta sonuydu. Annemle pazara gidiyorduk. Bahçemizde topladıklarımızı satmak için kasabaya (ilçe merkezindeki pazar yerine) Annemin sırtında uzun sepet, ellerinde iki tane bakır yoğurt bakracı, benim iki elimde naylon telis kumaşından yapılmış ağzına kadar tepili pazar çantası. Annemin pazar çantasının içinde evde bahçede ne ürettiyse onlar, benim çantamın içinde de bahçemizden topladığım üzüm teveğinin yaprakları (Yaprak sarması yapılan üzüm yaprağı) Kırkbeş dakikalık yürümenin ardından şehir merkezine yaklaştık. Biz yürürken, nümayiş (miting) sesleri yankılanmakta sokaklarda, “üreten biz tüketen biz olacağız” “söke söke alırız” “ölmek var dönmek yok” gibi sloganlar kulaklarımda hala çınlamakta.
Korkmuştum, ürkmüştüm, acaba bizi öldürecekler mi diye. Acaba bizim elimizdekileri alıp ta pazarda satacaklarımızı satamadan eve parasız mı dönecektik diye. Ozamanın kurtarılmış bölgesi, küçük moskovası olan Fatsa’dan bahsediyorum. Malum, belediye başkanı da halk yönetimi ilan etmeye başlamıştı. O yaşlarda pek te anlamazdım bu şeylerden ama çok fazla korktuğum kesindi. Kamyonetin yandan açılan kapağının üzerindeki tahtanın üzerine çıkmış üç miting sözcüsünün titreyerek yaptığı konuşma ve çevresindeki 100-150 kadar kişinin endişeli, endişeli olduğu kadar da kaygılı bakışları arasından ben de adamlar niye bağırıyor diye kafamı uzatıp bakmıştım. Ve çok iyi bir şey olmadığını anlayıp annemin de omzumdan çekerek “gel buraya, aneşit mi olacaksın” diyerek beni sürüklemesiyle pazarın yolunu tutmaya devam ettik.
Bir yandan da düşünüyorduk. Üreten bizdik. Pazarda ürettiklerimizi satıp parasıyla istediğimizi alabiliyorduk, yani tüketebiliyorduk, pazarda sattıklarımızın parasını söke söke değil peşinen alıyorduk. Yani bacakları titreyerek konuşan adamın dediklerini hiç te hazmedememiştim ozamanlar. Hoş daha sonra da hazmedemedim ya. Daha doğrusu üreten biz olduk, fazla fazla tüketen de biz olduk ama MAALESEF HEP SÖMÜRÜLEN BİZ OLDUK. HAKKIMIZI SÖKE SÖKE DE ALAMAMIŞIZ, BİR SÜRÜ ÖLEN OLDU, DÖNEN OLMADI AMA MALESEF DEĞİŞEN HİÇ BİR ŞEY DE OLMADI. Hala üreten biziz, hala tüketen biziz, hala sömürülen biziz. Hala söke söke alamıyoruz. Biz bu sloganlardaki nakaratı çok seviyoruz. Çünkü biz bu oyunu hep oynamaya devam ediyoruz.
Bu arada meğer biz hem üreten hem ürettiğini satan sıfatıyla iki sınıfı da temsil ediyormuşuz. Üreten sıfatımızla 1 Mayıs işçi bayramını hak ediyormuşuz. O miting de Bir Mayıs mitginiymiş. Terzi Fikri”nin ekibinden olan adamlar işte… Mayısın birinde, çocuğun biri, bir mitingi görmüş ve korku ve endişelerini aradan 28 yıl geçmesine rağmen unutamamış ve bu satırları yazmaya başlamış.
Yıllardan 1982, aylardan Eylül ve Eylülün onikisi.
O zaman adına ihtilal derlerdi, daha sonraları Siyasal Bilgiler Fakültesinin Siyaset bilimi derslerinde öğrendim 12 Eylülün bir ihtilal değil de askeri darbe olduğunu. Yıllardan 1982, aylardan Kasım ve Kasımın yedisi. Annem Babam aşağı mahallede kurulan sandıkta oy kullanmaya gidiyorlar. Kalır mıyım geride. Ben de takıldım peşlerine. O günlerde bile hep seçimleri (ne olduğunu pek bilmesem de) merak ederdim.
Oy kullanmaya gittik. Bir sürü beklediğimizi hatırlıyorum. Bir sürü askerlerin acı acı ter kokularının arasında annemin ve babamın oy kullanmak için yanlarında beklerken, askerlerin o ter kokusu ciğerlerimi yakmıştı. Zaten her taraf askerdi. 300 metre kadar yakında helikopter pisti yapılmıştı. Malum Fatsa’dayız ve operasyon üzerine operasyonlar yapılmıştı 80 li yıllardan 1982 li yıllara kadar. İhtilal (yani darbe) zamanından bu zamana askerler de iyice yerleşmişti su ürünleri tesislerine. Adeta Su ürünleri müştemilatı, DEMAS, aneşitlerin (anarşistlerin) toplama kampı olmuştu. Neyse ki, Milli Güvenlik Konseyi denilen ekip (cunta) anayasa yaptırıp bu gün halk oyuna sunacaklarmış. Gerçi bizim oyumuz belliydi. Zira Kenan Paşa Fatsaya gelirken, Peygamber gibi karşılanmıştı. İlçeyi aneşitlerden kurtaracaktı. Çok ta mutluyduk. Öyle anayasayı filan pek bilmesek te annem babam atacakları oya çoktan karar vermişlerdi.
Yıllardan 2010, Aylardan Eylül ve Eylülün onikisi,
Aradan 28 yıl geçmiş sahiden. Ve buraya kadar bunları düşünmüş ve dile getirmiş kasabanın kenar mahalle, biraz da gariban köylü çocuğu okumuş, okumuş, okumak için gurbetlere gitmiş, iyi derecelerle başarıyla okullarını bitirmiş, hatta Siyasal Bilgiler Fakültesini kazanmış, orayı da en iyi notlarla bitirmiş.
28 yıl önce babasının annesinin merakından kuyruk gibi peşine takılıp oy kullanmaya giden çocuk, bu gün sabahın saat yedisinde, o anayasanın revizyona tabi tutulmasına ilişkin Anayasa değişikliği için yapılacak referandumda Sandık Kurulu Başkanı olarak görev yapmaya gidiyor.
28 yıl önce oylamayı kalabalık arasından ve askerlerin acı ter kokuları arasından itelene kakılana görmeye çalışan kişi bu gün o sandıkların başında seçim alanından veya bölgesinde insanları koordine edecek, üniformalıların (askerlerin) mıntıkadan uzak tutulmasına da dikkat ederek insanların oy kullanmalarını sağlamak için görev yepacak. Bu satırları yazan kişi de 28 sene önceki verilen oyun düzeltimini yapacak. 28 yıl önce evet dediğini bu sefer yeniden sorgulayacak. Evet mi diyecek Hayır mı diyecek bu zaten belli de, dünün evet oyları arasında itelenen kakalanan köylü çocuğu, bu gün seçim meydanında bunları da düşünecek olması bir başka buruk bir öykü doğrusu…
Sevgili okurlar, bu pazar ben pazar kahvemi içemeyeceğim, zira görev başında olacağım. Sizler oyunuzu kullandıktan sonra eve gelip güzel pazar kahvaltınızı yapacaksınız, günün haberlerini izleyecek, akşam üzeri gün batımı eşliğinde pazar kahvenizi yudumlarken, bir yandan da referandum sonuçlarını almaya başlayacaksınız.
Referandum’un ülkemize uğurlu olmasını dileriz. Malum, “hayır” sözcüğünü kullanamaz olduk siyasetin yüzünden. O yüzden uğurlu olsun dedim, bu uğuru önümüzdeki yıllar gösterecek.
Sağlıcakla kalınız. Birincil kaynaktan değişiklik metnini okumadan oy kullanmayın derim.
Not:
Bu yazı, http://www.bilgiagi.net, http://www.bilgievreni.com, http://www.gazetecanik.com, http://www.kamudanhaber.com, http://www.siyasalforum.net, http://www.gercekgazete.web.tr, http://www.ahmetfidan.com ile, Gerçek Gazete, Balıkesir Demokrat, Gazete Canik vb. kağıt bası gazetelerinde yayınlanmaktadır. Yazarın izni olmaksızın başka hiçbir yayın organında kaynak veya dipnot göstermeksizin kısmen veya tamamen alınamaz, çoğaltılamaz.
Yazınızı okudum
Teşekkür ederim.
Sabahları kahve yerine çiğ sütü kaynatıp içiniz.
Çapar Kanat
Çiğ Süt üreticisi
Ahmet bey,
Yazinizi o gunleri yasayan biri olarak biraz burularak okudum.Kendinizden 12 eylul cocugu olarak bahsetmissiniz:) O yillardan kalan sanki askerlerin ter kokusunda baska birsey kalmamis. Uzuldum.
Aksama eve sag gelmenin sevincini yasayan anne-babalarimizin yuzundeki buruk ifadenin,fikir ayriligi yasayan kardesin kardese olan dusmanca tavirlarinda araya giren ana-babanin halini,komsunun komsuya olan guvensizliginin ayyuka yukseldigi bir donemi cocuk oldugunuz icin gorememis olabilirsiniz.
Hergun Turkiye de onlarca gencin 10 liralik bir kursunla olduruldugu donemi kimse unutmadi.
Tarih tekerrurden ibaret olmali o yillarda ki sloganlar gunumuzdede soz konusudur.
Anne-babamizin o gunki durumundan evlatlari farkli olmayacaksa gecen gunlerin ne anlami olacak.Tabiki sandik basina giderken 12 yasinda bir cocuk bugunki yerini yadirganmayacagi malumdur.Hep kendinizden bahsediyorsunuz:)) Sizin yasiniza gelemeyen bir suru akraniniz 12 eylul oncesi ve sonrasinda ya olduruldugu icin yada idam edildigi icin bugun yasamiyor.Darbelere karsiyim.
17 yasindaki bir cocugun idamini gerceklestiren darbecileri alkislayacak halim yok.
12 eylul olmasi ogunle bugunu kiyaslamaniz bile abesle istikaldir.
2 donemdir bu hukumetin anayasa maddelerini ilk donemde nicin referanduma gitmedigini de size soruyorum.
Sabah cayimi ictikten sonra referandumda oy kullanmak icin yollardaydim.Yurttaslik gorevini yerine getirmenin huzuru icindeyim.
Kuzum,
O dediklerini yazmaya gerek görmedim. Çünkü onlar o günlerin acılarıydı. Ben se o günlerin kısaca ironisini yaptım kendimce. Yani üzüntü veya burukluk ile birlikte yüzlerde bıraktığı tebessümü yansıtmaya çalıştım.
Senin ifade ettiğin kısım ise ACILAR kısmı. Üzüntüler kısmı. Komşumuzun iki çocuğu birbirini vurdu, ilkokul öğretmenim gözümün önünde çapraz ateş altında vuruldu. Ölüm listesine annem babam alındı. Bakkalımız kundaklanma listesine alındı. Fatsa’dan Ünyeye, Ünye’den Fatsa’ya yurt dışına çıkmaktan daha zor geçer olduk. Hangi birini anlatayım.
Ama ben bunları yazmadım. Acıyı yadetmek acı veriyor. O senin 17 yaşında asılan gençlerin gazıyla öldürüldü öğretmenim. Hoş o onyedi yaşındaki genç baş aktör değil di ya. Piyonun piyonları… Olacaktı, olması planlandı, bu dönemde bazılarına idam, bazılarına cellat, bazılarına mahkum bazılarına gardiyan lolü yazıldı. Ve oyun oynandı.
Şimdi de bu oyunlar oynanmakta. Bu oyunlar ozaman SOL SAĞ adı altındaydı. Bu gün ise, etnik temelde…
BASİRETİ BAĞLANMIŞ GÖZLERİN AÇILMASI DİLEĞİYLE.
Canım benim 12 eylülü kaleme alman bana o yıları hatırlatı, 1978 Aralığının son günlerine gelinirken Maraş’da yapılan katliamda 111 kişi ölmüş, yüzlerce kişi yaralanmış ve yüzlerce ev, işyeri yakılmış, yıkılmıştır.
Oyılarda bende adıyamanda yaşıyordum çok zorlu ve ACILI günlerdi asla unutamam kahramanmaraşlıyım diyemiyordum o yılarda, ama malesef kahramanmaraşlıydım bunulada gurur duyuyordum, her ne pahasına olursa olsun yinede söylüyordum, bebeğim olmuştu bu tarihlerde bana ters ters bakıyorlardı ve hep soruyorlardı nerelisin? diye, bende herseferinde kahramanmaraşlıyım diyordum,ama çokta tedirgindim doğumumdan hemen bir saat sonra hastahaneyi terk etim kendimden değil bebeğimden korkuyordum. Allah bir daha yaşatmasın o günleri.
Ahmet beyciğim kalemine ve yüreğine sağlık sağlıcakla kal…
Sevgili İncitanesi teşekkür ederim.
Fazilet Hanım, sorunuza ilişkin olarak, O günün 12 Eylül’ü ile bu günün 12 eylülü arasında kronolojik simetriden başka ciddi bir anlam ve ilgi kurmak istemiyorum.