İnsan yaşantısını daha iyiye yönlendiren, terbiyedir.
İnsanı beden ve ruh olarak, aklın kabul ettiği düzeyde aydınlatmak zordur. Bu zorluklar hayatın girift noktasından biridir. Bu noktada, iyinin etkin olması, hukuk ve adalet ölçüsünde, ahlaki değerlere varılabilmesi, işlevlerinin tümü terbiye olarak değerlendirilir.
Terbiye, insanı doğumdan itibaren, değerler bütünü haline getirmektir. Bu işlevsellik, çok yavaş işleyen bir olgunlaşmadır. Olgun meyve tatlı, sulu ve vücuda yararlıdır. Yararlı olmak, güvenilir, akıl tanışılan gibi terbiye kurallarını hazmetmiş demektir. Gurur verici bir olgunlukta büyümek, iyi insan olmak böyle bir şeydir. Bunlar topluma uyumda başarılı olmak demektir.
Büyük küçük tanımak, yaşantının her anında, sevgiyle olaylara yaklaşmaktır. İnsanları ayırım yapmaksızın, sevmek ve iyilikleri için elinden geldiği kadar çalışmak. Ayrıca iyiliğin aile içi eğitimi haline gelmesini sağlamaktır.
Aile çocuklarını yaşantılarında, desteklemeli ve iyilik üzerine yetiştirmelidir. Sevmeli ve sevgiyle büyütmelidir. Çünkü çocuk için ilk öğrenme yeri ailedir. Buna göre ilk öğretmen de ana ve babadır. Onun için ana ve baba yöneticiler tarafından desteklenmelidir.
Aileyi de destekleyen okuldur. Okul, öğretmeniyle, çocukların eğitim ve öğretimini sağlar. Ahlaklı yetiştirir ve baş tacı yapar. Bu konuları parayla ölçmek doğru olmaz. Çünkü eğitimde para, çocuğu yetiştirmez.
Para peşine koşan veya koşturulan kişiler, daldıkları bu hayali bırakıp çocuklarının yetişmesiyle ilgilenmezler.
Ahlak ölçüsünde meslek sahibi bir insan, en son para der. Özgür düşünceli ve ruhen sağlıklıdır. Sağlıklı ve doğru yolda olmayı teşvik eder. Kimseye zarar vermeden görevini sürdürür. Maalesef böyle yetişmiş insanlar toplumda azdır.
Ruh alemine karşı yaşantını nefsine esir olarak sürdürüyorsan, terbiyeni yeteri kadar almamışsın, demektir. Bu durumda insanlığını yapamıyorsundur. Bu şekilde düşük ahlaklı biri karşına çıkacaktır. Burada asaletli hareket, bilgili olmakla eşdeğerdir.
İnsanların iyi yetişmesi için, eğitim ve öğretim gerekir. Sonuçta terbiye böylece değerli hale gelir. İnsanlar da daha şahsiyetli bir yapı kazanır. Burada bireysel kazanç için yetiştirilmek, terbiye açısından doğru değildir.
Terbiyeli ve liyakatli kişiler, karşısındakinin hakkına ve hukukuna saygılıdır.
Beden ve ruh sağlığı terbiyeye bağlıdır.
Hasan TANRIVERDİ
