Sıcak Gündem: Yerel Özerklikten Ne Anlıyoruz?

Tarihe çok kısaca göz attığımızda, Yeniçeriler en küçük bir sorunda bile kazan kaldırmışlardır. Saraya karşı, saltanata karşı kapris üstüne kapris yapmaktaydılar.

Bu gün için de bir tarafta dört başı mamur binyıllık temeli olan kadim Türkiye Cumhuriyeti Devleti, bir taraftan  da gavurların hain piyonu çapulcu sürüsü, ateşkesten, barıştan ÖZERKLİKTEN bahsedilmekte. Konunun en başından belirtmeliyiz ki, ÖZERKLİK bir yönetim türünün sıfatı veya niteleyicisidir.

Şimdiye kadar bilimsel ve akademik ortamlarda her zaman İl Özel Yönetimlerinin Türkiye yerel yönetimler sisteminden kaldırılması gerektiğini veya Vali’lerin seçimle iş başına gelmesi gerektiğini dile getirmekteydim. Görünen o ki, bu konuda bir kısım hunhar çapulcu kitlesi fırsat kollamaktaymış. Yerel Otoriteler veya Yerel Derebeylikler kurmak istemektelermiş.  Bir zamanlar memleketim Fatsa’da Belediye Başkanı Terzi Fikrinin yapmaya çalıştığı gibi. Bu ve bunun gibi olaylar Türk milleti için güzel tecrübeler olmuştur.

Yerel Özerkliğin Ucu Bucağı Nerededir, Nereden Başlar Nereye Gider:

Nihayet gündem, özerklik ve yerel özerklik konularıyla bizzat kendi bilim alanımın tam orta noktasına dayandı.

Öncelikle özerlik için üç temel olgu gerekmektedir, bunları ortaya koymak gerek.

1. Kendine ait bağımsız bir bütçe,

2. Kendine ait yönetim organları ve yönetim kurulu tarafından yönetilme, (kendi kendini yönetim (self management)

3. Ulusal ve uluslararası hukuk tarafından tanınmış olmak şartıyla tüzel kişiliğe sahip olma.

Bu üç temel şart aslında aynı zamanda yerel yönetimlerin olmazsa olmaz varlık nedenleridir. Ancak yerel yönetimler genel anlamda yönetim bilimi içinde “yerinden yönetim” olgusunun veya kavramının bir alt türüdür. Yerel yönetimler, tümevarım mantığına göre hareket edecek olursak, diğer yerel yönetim türleriyle birlikte, (yer yönünden yerel yönetim (coğrafi yerel yönetim), hizmet yönünden yerel yönetim (KİT ler, üniversiteler, odalar borsalar gibi) “yerinden yönetim” olgusunu oluştururlar. Yerinden yönetim ise, daha üst çatıda (yönetim kurumunun oluşum türü açısından) idari yerinden yönetim ve siyasi yerinden yönetim olmak üzere ikiye ayrılır. İdari yerinden yönetimler bu belirttiğimiz hizmet ve yer yönünden yerinden yönetimler iken, siyasi yerinden yönetimler ise “eyaletler” federasyonlar” dır. İşte bu ayrım gündemin üzerinde kilitlendiği noktadır.

En tepeden baktığımızda ise, yönetim merkezden yönetim ve yerinden yönetim olmak üzere ikiye ayrılır.

Konunun daha iyi anlaşılabilmesi için tümden gelim mantığıyla yönetim çeşitlemesini şöyle sıralayabiliriz.

Yönetim

Merkezden yönetim: (Devletin başkent ve taşra teşkilatından oluşan bütün)

Yerinden yönetim: [yerinden yönetimin oluşumu açısından] (İdari yerinden yönetim ve siyasi yerinden yönetim)

Yerinden yönetim: [yerinden yönetimin hizmet alanı açısından] yer yönünden yerinden yönetim (Türkiye şartlarında il özel idareleri, belediyeler köyler) hizmet yönünden yerinden yönetim (kitler üniversiteler vb.)

Buraya kadar sanırım kavram netleşmiştir. Bu aşamada özerkliğin kısa bir tanımını yapmak gerek.

Özerklik: kendine ait bütçesi, tüzel kişiliği olan bir yönetim biriminin yine  kendine ait yönetim organları ile kendini yönetmesidir. Eski tabiriyle buna “muhtariyet” latincede de “otonomi” denmektedir.

Özerklik, çok büyük coğrafyaların yönetilebilmesi için son derece pratik ve hatta gerekli bir yönetim türüdür. Zira böylesi geniş coğrafyalara merkezi yönetimle hükmetmek zor olduğu gibi, özerklik vermeksizin elde tutmak mümkün olmayabilir.

Hunhar Yolculuğun Kilometre Taşları:

Bir toplum ana devletten ayrılmak isterse şu konuları dillendirir ve şu km taşlarından geçer:

1- Yerel yönetimlerin güçlendirilmesi > 2- Yerel özerklik (Muhtariyet veya otonomi) > 3- Federasyon 4- Bağımsız (tam özerk) yönetim

Gündemin Özerkliği:

Gündemin özerkliği ise, ana toplumdan birçok noktada (din, dil, ırk, coğrafya, kültür vb. konularda tam olarak ayrışmış alt toplumların ana toplumdan ayrılarak kendi bölgesel yönetimlerini elde etme çabasıdır. Bu çaba sıralamış olduğum temel ayrımlara dayanmaktadır. Ancak bu ayrımları incelediğimizde, bölge için temel bir özerklik gereksinimi sözümona maalesef görülmemektedir.

Neden?

Çünkü din farklılığı yoktur, dil farklılığı ise, bütün ülke genelinde başka alt etnik kökenlerde de (gürcüler, lazlar, rumlar vs.) bulunmaktadır ve özerlik oluşturacak derecede gelişmiş bir dil kültürü en azından Anadolu coğrafyasında oluşmamıştır. Kürt kökenliler için  dil üzerindeki sözde kazanımları maalesef Türkiye Cumhuriyetinin gafil iktidarları tarafından gavurların kaşımasıyla verilmiştir. Maalesef bu da, bu gün doğu bölgelerimizde bir avuç çapulcu kitlenin özerklik  talebi için en temel argümanı haline gelmiştir.

Irk farklılığına gelince, dil farklılığında olduğu gibi, bir coğrafyada temerküz etmiş alt ırk farkı söz konusu değildir. Bu gün için Kürt kökenli vatandaşlarımız Anadolu’nun dört bir yanında dağılmış ve yerleşmişlerdir.

Kültür farklılığı ise, özerkliğe argüman olacak derecede baskın (dominant) bir nitelik taşımamaktadır. Bu günlerde kültürel farklılığı ortaya çıkaracak açılımların yapılmaya çalışılması zaten tesadüfi değildir.

Gereklilik:

Bu gün için dile getirilen özerklik talepleri kilometre taşında veya bağımsız devlet kurmada seyir defterinin yeni bir sayfasıdır. Türkiye her bir sayfayı açtıkça Türkiye Cumhuriyeti devletinin önüne yeni sayfalar konulacaktır. Ta ki, ortada Türkiye Cumhuriyeti devleti kalmayana kadar.

Bu kilometre taşlarına hizmet edecek her siyasi lider veya yönetici vatana ihanet etmektedir. Zira bu taleplerin ardının arkasının kesilmeyeceği konusunda zerre şüphe yoktur.

Bu taleplerin dillendirilmesi ve ses tonajları ve dahi terörist girişimler artmaya devam ederse, (ki etmekte) MHP lideri Bahçeli’nin son günlerde vurguladığı  Türkiye Cumhuriyeti Devletinin meşru veya legal tepkisi olan Olağanüstü Hal Uygulaması yürürlüğe konulmalıdır.

Not: 

Bu yazı, http://www.bilgiagi.net, http://www.bilgievreni.com, http://www.gazetecanik.com, http://www.kamudanhaber.com, http://www.siyasalforum.net, http://www.gercekgazete.web.tr, http://www.ahmetfidan.com ile, Gerçek Gazete, Balıkesir Demokrat, Gazete Canik vb. kağıt bası gazetelerinde yayınlanmaktadır. Yazarın izni olmaksızın başka hiçbir yayın organında kaynak veya dipnot göstermeksizin kısmen veya tamamen alınamaz, çoğaltılamaz.