Dünya Çiftçiler Günü’nde Çukurova’da idik. Buğday başakları dolgun,saplar dimdik ayakta. Karataş ovası her yıl biçime erken gelir ve biçerdöverler burada ekinleri biçmeye başlamış. Böyle zamanlarda yağmurun adı çiftçi için <<Afad>>, diğer zamanlarda ise <<Rahmet>> tir. Geçtiğimiz yıl hasad Karataş ovasında 25 mayısta Çukurova’nın diğer yerlerinde 30 mayıs’ta başlamıştı.
Bir biçerdöver gördüğümüzde arabamızı durdurup biçilmekte (hasad edilmekte ) olan yolumuz üzerindeki ekin tarlasına giriyoruz. Karataş ovasında eski model biçerdöverlere çiftçiler iş vermediğinden son model veya son modele yakın (en yenisi tabiiki 1992 model) biçerdöverlerler diğer tarlalarda da dönüp duruyor. Tarla sahibi ile selamlaşıp hasbehal ettikten sonra buğday saplarını tablası ile içine alışları ile çıkan tozların bulutlandığı biçerdöverin üzerine binişimiz merdivenleri tırmanmakla olabildi. Eli yüzü elbiseleri de toz içindeki sürücü selamımızı almasından cesaret alarak sorduk: Verim nasıl?
Sürücü ,önündeki ekrana bakıp biraz düşündükten sonra 850-900 kilo cevabını verince maşallah demeyi ihmal etmeyip sürücü ile vedalaşıp biçerdöverden inip arabamıza yönelirken uzakta kalan tarla sahibine de veda selamı çakmayı ihmal etmedik. Buğday hasadı o tarlada bitmeden tarla sahibine verimi sormak hem ayıp kaçardı, hem de bereketi kaçar düşüncesi ile cevap da alamazdık. Bu yüzden sürücüye sormayı tercih etmiştik.
Karataş ovasının toprağı mükemmeldir. Hava şartları buğday tarımına uygun olduğu yıllarda pik seviyesi olan 900 kğ/ dekar verimi çiftçiler görürler. Bu verim Çukurova’nın bir diğer yerinde asla görülmez. Bu toprakta organik madde,mineral,humik vs ne ararsan var. Toprağı milden (kum büyüklüğünde toprak tanecikleri ) oluştuğundan kısmen de kumdan oluştuğundan bugün yağmur yağsa iki gün sonra traktörle pullukla tarlaya işlemek için girebilirsiniz. Karataş ovası sahip olduğu kıymetli topraklar ile tarla serası ve mevsimlik sebze yetiştirme alanı da olmuştur. Çukurova’nın diğer bölgelerinde ise yağmurdan sonra ancak on gün sonra tarlaya girilebilir. Diğer bölgelerde tarlanın dekarı 2000 tl ise Karataş ovasında 5000 Tl’dir.
Ülkemizde büyük ölçekli tarla sahiplerinin çoğu biçerdöver satın almayıp biçerdöver sahiplerine tahıllarını biçtirirler. Biçerdöver işletmeciliği ,sürücüsü ve daima biçerdöverin yanında bulundurulması zorunlu ustadan dolayı özellik arz etmektedir. Bu biçerdöver sahipleri verimin yüksek olduğu yerlerde ve verimin çok düşük olduğu yerlerde dekar başına, verimin orta düzeyde olduğu yerlerde ise verimin % 4-5 oranında hasad ettiği üründen payını alırlar. Tüm bu miktarları ilçenin ziraat odaları kısmen de muhtarlar belirlerler.
Karataş ovasını geride bırakıp yine buğday ambarı İmamoğlu ovasına yöneliyoruz. İmamoğlu hem dağlık bölgeye hem de ovaya sahip . Dağlık bölgelere biçerdöverler tek tük girmiş. Onlardan birine de yine aynı yöntemle soruyoruz. Verim 450 kğ. Ovaya indiğimizde buğday halen biçim (hasad ) kıvamına gelmemişti. Sanırım ovaya da biçerdöverler mayısın 20’sinde girerler. Ceyhan ovasında’da da kimi yerlerde 600 kğ kimi yerlerde 450 kğ olarak verim kendini gösteriyor. Çukurova’da hasad daha 20 gün devam eder. Çukurova’yı Gaziantep, Adıyaman takip eder. Bu vilayetlerimizin arkasından veya beraberinde Diyarbakır ve Harran Ovası Başlar
Haziran’ın sonlarına doğru Aksaray ,sonra hemen Niğde başlar. Yine Haziran’ın sonlarında Şereflikoçhisar ve Polatlı ‘da hasad başlar. İç Anadolu verim ortalaması 300 kğ olduğunda bu bereketi çiftçi öper başına koyar. İç Anadolu’daki verimde Polatlı’yı ayrı tutmak gerekir. Polatlı, bilhassa Gordion mevkiinin Sakarya Nehri’nin aluvyonlarını bıraktığı yerlerde 500 kğ’ı bulur. Diğer yerlerinde de 400-450 kğ’ı bulur. Alüvyonlu topraklarda çifçiler buğdayı biçer biçmez ikinci ürün olarak sebze, yağlık ayçiçeği,dane mısır yada sılaj mısır ekerler. Sılaj mısır’ı Ankara’nın besicilerine satarlar. Geçtiğimiz yıl sılaj mısırı ahır teslimi tonunu, ambalajsız dökme olarak 130 Tl’ye satmışlardı. Çukurova’da ise ambalajlanmış sılaj mısır geçen yıl 160-190 Tl.arasında satılmıştı. Polatlıdan sonra hasad Kayseri ve Sivasta Temmuz’da soluğu alır. Agustos’un onbeşinden sonra artık Erzurum,Erzincan gibi yüksek yaylalara ,platolara sıra gelir.
Çukurova çiftçisi buğdayını mevsim şartlarından erken hasad etmekle şanslı olmasına şanslı ama satışta şansızdır. Satışta şansızlığı buğday taban fiyatlarını geç açıklayan iktidarların azizliğine uğrar. Bu yılda Çukurova çiftçisi buğdaylarını hasada başlama mevsimi gelmiş çatmışken Toprak Mahsülleri Ofisi (TMO ) ‘dan bir çıt ,ses ,seda yok! Sekiz dokuz ay önce toprağa teslim ettikleri her bir buğday danesinin 25 -40 katını başaklarda oluşturmuşken biçtiği ekinini evine döküpte TMO’nun fiyat açıklamasını bekleyebilecek çiftçi sayısı çok nadirdir.
TMO fiyat açıklamadan önce çiftçinin buğdayını ,tahılını ‘’emanete’’ alacakmış!
Zaten yıllardır Çukurova’nın çiftçisi ürününü alışveriş ettiği tüccara << açığa >> döküyor. TMO’ nun ‘’emanet’’ işlemi tüccarda << açığa almak>> tabiriyle isimlendirilmektedir. Tüccar açığa da alsa çiftçilerle beraber TMO’nun taban fiyat açıklamasını dört gözle beklemektedirler.
Hasadın mevsim şartlarından dolayı erken başlaması iktidarın TMO’ya fiyatlarını geç açıklattırmasının masının mazereti olamaz. Peşin ve acil paraya ihityacı olan tüm çiftçilerimiz bu geç açıklamadan dolayı ürünlerinin düşük fiyatlardan işlem görmesinin mağduriyetlerini yaşayacaklardır.
Tahıl taban fiyatlarını TMO’ya bir an önce iktidar açıklattırmalıdır. Çiftçilerimiz mağdur edilmemelidir. Buğday fiyatlarının bir an önce açıklanması ve açıklanacak fiyatların çiftçiyi memnun edecek seviyede olması, ikinci ürün destekleme miktarlarının seviyesi onların ikinci ürün ekip ekmeyeceklerinin belirleyicisi olacaktır. Çukurova,Harran Ovası, Gaziantep, Adıyaman, Diyarbakır, Ege Kıyı Bölgemiz,Polatlı ikinci ürün merkezlerimizdir.
İkinci ürünü ekecek çiftçilerimizin cebine de bir an önce kendi ürünleri olan buğday paraları bir an önce girmelidir.
Çiftçilerimiz gökyüzünden gelecek <<Afad>>’a çaresizken, umarızki açıklanacak taban fiyatları <<Afad>> olmasın!
