Tavır ve davranışlarıyla adeta canlı bir vefa abidesi olduğunu gösteren Hüseyin Albayrak, son kitaplarından biri olan “Trabzon’dan Güzel Çehreler-1″de “Ahmet Hilmi İmamoğlu, Ahmet Sârim Doğru, Halil Nihat Boztepe, Mehmed Emin Hilmi Efendi, Nihat Sami Banarlı, Prof. Dr. Bekir Topaloğlu, Hıfzırrahman Raşit Öymen, Mehmet İhsan Hamamioğlu, Murat Uraz, Mustafa Reşit Tarakçıoğlu, Ahmet Selim Teymur, Bekir Sıtkı Kulaksızoğlu, Faik Ahmet Barutçu, Meşveretçi Naci Bey, Ziyat Nemli, Çalekli Hacı Dursun Efendi (Sağlam), Hacı Hâfız Haydar Özak, Hacı Hâfız Mehmet Rüştü Aşıkkutlu , Hacı Hâfız Hasan Râmî Efendi (Yavuz), Muallim İbrahim Cûdi Efendi, Ahmet Can Bali, Hasan Hilmi Umur, Mahmut Goloğlu, Prof. Dr. Osman Turan, Şâkir Şevket ” gibi edebiyat, tarih, basın, kültür, eğitim ve din (ilâhiyat) alanlarında çok önemli hizmetler veren Trabzonlu şahsiyetleri gün yüzüne çıkarmıştır. Kitabın üzerinde “1” rakamının yazılı olması bunun gelecekte bir seri olarak düşünüldüğünü gösteriyordu. Merhum Albayrak bu kitabında, tarafımdan kaleme alınan, üniversiteden kıymetli bir hocam olan merhum Ahmet Hilmi İmamoğlu’nu anlattığım “Evvel Giden Ahbaba Selâm Olsun Erenler” adlı yazıma da yer vermişti. O, bu kitabın belki de “2,3, 4” gibi diğer ciltlerini de yazmıştı veya yazmayı planlamıştı. Merhum Albayrak’ın kanunî mirasçısı olan aile fertlerinin onun bu ve bunun gibi bitirilmiş veya yarıda kalmış kitaplarını koruma altına alması, bitirildiği halde yayımlanma imkânı bulamamış kitaplarının basılması için belediyelerden veya sivil toplum örgütlerinden yardım talep etmesi gerekir.
Merhum Hüseyin Albayrak; Fatih’in fethettiği, Yavuz’un yönettiği, cihan padişahı Kanûnî’nin dünyaya gözlerini açtığı Trabzon şehrinin tarihi, kültürü ve edebiyatı mevzularında tedrisat yapan ayaklı bir mektepti. Onun Trabzon muhtevalı birbirinden kıymetli kitaplarını kütüphanelerinde bulunduranlar ve de okuyanlar bu mektebin gönüllü talebeleriydi. Bu kıymetli mektebin bir talebesi olma bahtiyarlığını yaşadığım için kendimi şanslı addediyorum. Bu mektep Hüseyin Albayrak’ın vefatıyla kapanmadı, bundan sonra da kapanmayacak. Onun yazdığı kitapların yeni baskıları yapıldıkça ve bu eserler geniş okuyucu kitleleri tarafından okundukça bu mektep vazifesini sonsuza dek sürdürecektir.
Bizler Hüseyin Albayrak’ı tanıdığımız, dünya gözüyle gördüğümüz ve de dost halkasında yer aldığımız için bahtiyar insanlarız. Zira bizler Hüseyin Albayrak’ın hocalığını yaptığı Trabzon Mektebi’nde çok şeyler öğrendik. Merhum Albayrak olmasaydı “Dünden Bugüne Trabzon Basını”nı bu denli tafsilatlı olarak nereden öğrenecektik? Bir zamanlar çok değerli gazel ve kasideler yazarak edebiyatımıza hediye eden “Trabzonlu Divan Edebiyatı Şairleri” onun müstesna kalemiyle ilgililerin dikkatine sunulmuştur. Sağda solda kırık dökük, yalan yanlış bilgilere rastlasak da bizler Trabzon kültürüne, edebiyatına, tarihine, iktisadına, yönetimine ve eğitimine çok önemli katkılarda bulunan Trabzon büyüklerini en doğru ve en sağlıklı bilgilerle onun kaleme aldığı “Trabzonlu Meşhurlar Ansiklopedisi”nden öğrendik.
Merhum Hüseyin Albayrak, Trabzon’un yerel değerlerini ve değerlilerini kayıt altına alarak nisyan bulutları arasında kaybolmaktan kurtardı. O, içinde yaşadığımız; fakat burnumuzun dibinde olmasına rağmen çok kere farkına bile varmadığımız güzellikleri bize ayan beyan göstererek çok mühim bir hizmet yaptı. Bizler bu şehrin bin yıllarla ifade edilen o zengin kadim kültürünü, onun kaleminin zekâtı hükmündeki “Trabzon Kültür Tarihine Bakış” isimli eserinden öğrendik. “Trabzon fethedilmeden İstanbul’un fethi tamamlanmış olmaz.” diyen ve bu şuurla yola çıkarak bu güzel şehri düşmandan kurtararak Komnenos Krallığı’na son veren cennetmekân Fatih Sultan Mehmed’in Trabzon’un fethi uğruna ne zahmetler çektiğini ve neler yaptığını Albayrak’in “Trabzon’un Fethi” adlı eserinden yola çıkarak öğreniyoruz. Fetihten bugüne değin bu tarihî şehirde görev yapan birbirinden kıymetli valileri öğrenmek için Albayrak’ın “Tarih İçinde Trabzon Vâlîleri” ile “Fetihten Kanûnî’ye Trabzon İdârî Yapılanma ve Trabzon Vâlîleri” kitaplarına müracaat ediyoruz. Trabzon şehrinin eğitim alanındaki temel dinamiklerinden biri olan Muallim İbrâhim Cûdî’yi, Albayrak’ın “Trabzonlu Muallim İbrâhim Cûdî (Hayatı, Eserleri, Şiirleri) isimli kitabından tafsilatlı olarak tanıyor; yine Trabzonlu şair, yazar, tiyatrocu, folklorcu ve sporcu Niyazi Tarakçıoğlu’nu onun kaleminden çıkan “Bir Trabzon Sevdalısı Niyazi Tarakçıoğlu” adlı eserden okuyarak doğru bilgilerle öğreniyor ve de seviyoruz. Öte yandan yine onun velut kaleminin mahsulü olan ve bu şehrin tarihî kimliğinin oluşmasında başat rol oynayan önemli tarihî mekânları anlatan “Trabzon Orta Hisâr ve Çevresi”, “Trabzon İmâret (Hâtûniyye) Külliyesi”, ” Trabzon İskender Paşa Külliyesi”, ” Trabzon’da İki Tarihî Mekân” adlı eserler bize bu şehrin vazgeçilmez tarihî ve kültürel kodlarını öğretmiş, farkındalık şuuru kazandırmıştır. Merhum Albayrak bunlarla da yetinmemiş, bir adım ötesine giderek “Evliya Çelebi’nin İzinde Trabzon Yolunda” adlı eseriyle Evliya Çelebi’nin gözüyle ve gönüyle Trabzon’un tarihi geçmişine ışık tutmuştur.
