Ürünlerin hasadından sonra, kısa sürede toprak hazırlığını tamamlamak, toprağı işlemede kolaylık sağlamak, hastalık ve zararlılarla mücadele etmek, yabancı ot kontrolü, bitki artıklarını en ucuz maliyetle ortadan kaldırmak, hasat sonrası artıkların ekonomik bir değer taşımadığı düşünceleri ile bir alışkanlık haline geldiği için yasak olduğu halde, anız yakılması olayı ile karşılaşıyoruz.
Anızın yakılması orman yangınlarına, telefon ve enerji iletim hatlarının yanmasına, sis oluşumu nedeniyle çeşitli trafik kazalarına yol açmaktadır. Ayrıca hasat edilmemiş komşu tarlalara yangın sıçraması, yakın köylerdeki hayvan barınaklarının ve yerleşim birimlerinin yanması söz konusu olmaktadır. Anız yakılması sonucunda çıkan yangınlar, her yıl milyarlarca liralık maddi zararlara neden olmaktadır.
Anız yangınları toprak içerisindeki faydalı canlıların ve topraktaki organik maddenin yanarak yok olmasına neden olur. Toprak organik maddesi yok edildiğinden, toprak verimliliği azalır, canlılarının beslenme ortamı yok edilir.
Anız yakılan toprakta bitkilere yarayışlı besin maddeleri azalmakta ve zamanla toprağın verimliliği düşmektedir. Verimli tarım topraklarımız zamanla verimsiz çorak topraklar haline gelmektedir.
Anız yakılması su ve rüzgâr erozyonunu artırmakta, bu nedenle toprağın en değerli üst katmanları rüzgâr ve su ile taşınarak yok olmaktadır.
Anız yakma sonucunda doğal denge bozularak zararlı böcekler ve hastalıklar çoğalmaktadır.
Anız yangınlarına engel olmak amacıyla; biçerdöverle hububat hasadı, toprak yüzeyine yakın yapılmalıdır, böylece kalan sap miktarı az olacağı için çürümesi ve mikroorganizmalar tarafından parçalanması daha kolay olacaktır.
Hububat hasadı yapıldıktan sonra biçerdöverin arkasında bıraktığı sap samandan oluşan namlular balya makinesi ile balyalanarak hayvan yemi olarak veya ahırlarda altlık olarak kullanılabilir Ya da sanayide kâğıt ve karton yapımında kullanılabilir.
Namlu denilen bu sap ve saman tarladan uzaklaştırıldıktan sonra geriye kalan anız sap parçalayıcı makineler ile parçalanarak toprağa karıştırılmalıdır.
Bu şekilde bir toprak işleme ile anızın toprağa karıştırılması toprağa birçok fayda sağlar ve anız yakmanın doğuracağı zararlar da önlenmiş olur. Toprak işlemesiz tarım yapılarak tohum doğrudan anıza ekilebilir. Çevre Kanunu kapsamında, anız yakanlara idari para cezası uygulanmaktadır.
Adana Müftülüğünün bu konudaki fetvası da şudur: “Ateşle azab etmek, ateşin yaratıcısı olan Allah ( cc )’tan başka hiç kimse için meşru değildir. İnsan için canlıyı yakmak caiz değildir. Bunun için ne olursa olsun anız yakmak haramdır. Günahtır. Karınca gibi milyonlarca yerin üstünde ve altında yaşayan bir çok canlı yanmaktadır. Ayrıca hava kirliliği yaparak kul hakkına da girilmektedir. Bunu yapanların dünyada da, ahirette de halleri iyi olmaz.”
(Dr. Hasan ÇINAR
Adana İl Müftüsü)
