Ayasofya Camii Hayırlı Olsun!

Ayasofya Doğu Roma İmparatorluğu’nun İstanbul’da yapmış olduğu en büyük kilise olup aynı yerde üç kez inşa edilmiştir. İlk yapıldığında Megale Ekklesia (Büyük Kilise) olarak adlandırılmış, 5’inci yüzyıldan İstanbul’un fethine kadar Hagia Sophia (Kutsal Bilgelik) olarak isimlendirilmiştir. İmparator Konstantios tarafından 360 yılında yaptırılan Megale Ekklesia ve İmparator II. Theodosis’in 415 yılında yeniden inşa ettirdiği kilise halk ayaklanmalarında yıkılmıştır. Günümüz Ayasofya’sı, İmparator Justinianos tarafından dönemin iki önemli mimarı Tralles’li (Aydın) Anthemios ve Miletos’lu (Balat) İsidoros’a yaptırılmıştır.
Ayasofya Doğu Roma İmparatorluğu’nun İstanbul’da yapmış olduğu en büyük kilise olup aynı yerde üç kez inşa edilmiştir. İlk yapıldığında Megale Ekklesia (Büyük Kilise) olarak adlandırılmış, 5. yüzyıldan itibaren ise Ayasofya (Kutsal Bilgelik) olarak tanımlandı. Ayasofya Doğu Roma İmparatorluğu boyunca hükümdarların taç giydiği, başkentin en büyük kilisesi olarak katedral işlevi gördü.
Ayasofya’nın Müslümanlar için yeri büyük. Özellikle İstanbul’un fethini gerçekleştiren Fatih Sultan Mehmet’in Ayasofya için yaptıkları, söyledikleriyle, Ayasofya’nın değeri arttı. Fatih Sultan Mehmet, Ayasofya’nın günümüze kadar gelmesinde büyük rol oynadı.
Fatih Sultan Mehmet İstanbul’u fethettikten sonra Ayasofya’nın ismini değiştirmeden, kılıç hakkı olarak gördü ve restorasyon çalışmalarıyla, bu güne kadar gelmesine destek sağlamış olarak camiye çevrilmesini sağladı. Fetihten hemen sonra yapı güçlendirilerek en iyi şekilde korunmuş ve Osmanlı Dönemi ilaveleri ile birlikte cami olarak varlığını sürdürdü.
Ayasofya’nın kuzeyine, Fatih Sultan Mehmed Dönemi’nde bir medrese yaptırılmış, her dönemde bakım ve onarım çalışmalarından geçmiş, en kapsamlı tamir çalışması Sultan Abdülmecid Dönemi’nde (1839-1861) Fossati tarafından yapılmıştır. Sultan Abdülaziz Döneminde Ayasofya çevresinin yeniden düzenlenme çalışmaları sırasında medrese 1869- 1870 yılları arasında yıktırılmış ve1873- 1874 yılları arasında ise yeniden yaptırılmıştır. 1936 yılında yıkılmış olan Medresenin kalıntıları 1982 yılında yapılan kazılar sonucu ortaya çıkarılmıştır.
Ayasofya , 15 asırdır ayakta kalan dünya mimarlık tarihinin en önemli yapılarından biridir. Ayasofya, Osmanlı dönemi boyunca birçok büyük ve görkemli cami yapıldığı halde 477 yıl boyunca özel günlerde en sık kullanılan cami oldu. Ayasofya’nın tılsımlarını Seyahatnamesi’nde kaleme alan Evliya Çelebi, Ayasofya’da kılınan ilk cuma namazından, kullanılan esrarlı kapılara kadar tarihi yapının birçok özelliğine ışık tutuyor
16’ncı ve 17’nci yüzyıllarda, Ayasofya’nın içine mihraplar, minber, müezzin mahfilleri, vaaz kürsüsü ve maksureler eklenmiştir. Yapının dışına farklı dönemlerde yaptırılan minareler, medrese, sıbyan mektebi, muvakkithane, şadırvan, sebiller, güneş saatleri, mütevelli heyeti odası ile Ayasofya, Osmanlı Dönemi’nde kompleks bir yapıya dönüştürülmüştür.
Ve Danıştay 10. Dairesi, Ayasofya’nın camiden müzeye dönüştürülmesine dair 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararını iptal etti. Böylece Ayasofya’nın cami olarak ibadete açılmasının önü açılmış oldu. Danıştay’ın gerekçesinde, Ayasofya’nın Fatih Sultan Mehmet Han Vakfı mülkiyetinde olduğu, cami olarak toplumun hizmetine sunulduğu belirtildi. Gerekçede, “Vakıf senedindeki cami vasfı dışında kullanımının ve başka bir amaca özgülenmesinin hukuken mümkün olmadığı sonucuna varıldı,” denildi. Türk İslam dünyası için büyük bir öneme haiz olan bu mabedin camiye dönüştürülmesi İslam dünyasında büyük sevinç yarattı. Coşkuyla karşılan karar milletin gönlündeki derin hüznü sevince dönüştürdü. Ayasofya Camiinin İslam alemine  Hayırlı olmasını diliyoruz.