Koronavirüslerin, konuşurken de çok küçük damlacıklar içinde havaya saçıldıkları ve bunların 8-14 dakika havada kalabildikleri gösterildi. Araştırma, konuşma sırasında saniyede 2.600 aerosolün çıktığını, yüksek sesle konuşmanın damlacıkların büyüklük ve sayısını artırdığını da gösteriyor. Maske takmak, mesafeyi korumak şart!
***
Koronavirüslerin sadece hapşırma veya öksürme sırasında değil konuşurken de çok küçük damlacıklar içinde havaya saçıldıkları ve bunların 8-14 dakika havada kaldıkları gösterildi.
The Proceedings of the National Academy of Science’ da yayınlanan deneysel araştırma asemptomatik veya hafif belirtileri olan kişilerin kapalı mekânlarda başkalarını kolayca enfekte edebileceklerini ortaya koyuyor.
Lazer taramalarıyla konuşurken saniyede 2.600 aerosolün çıktığı, yüksek sesle konuşmanın damlacıkların büyüklük ve sayısını artırdığı tespit edildi.
Tek bir öksürükler 3 bin, tek bir hapşırık ile 40 bin damlacık havaya karışıyor.
Bu damlacıklar, ağızdan dışarı çıkar çıkmaz kurumaya başlamalarına rağmen 8-14 dakika havada asılı kalabiliyorlar.
Damlacıklardaki virüs yükünün kişiden kişiye farklı olduğu da bilinmektedir.
Bu sonuçlar, bulaştırma için ne kadar virüsün gerekli olduğunu bildirmemekle beraber kapalı yerlerde maske takmanın ve mesafe kaidesine uymanın gerekliliğini destekliyor.
CDC, bu tür damlacıklardan korunmada 6 feet yani 1.5 metre mesafenin kâfi olduğunu bildirirken birçok bilim adamı damlacıkların fırlama hızına, sıcaklığa, hava akımı olup olmamasına göre bu mesafenin daha uzun olmasını savunuyorlar.
Koronavirüslerin aerosol adı verilen çok daha küçük damlacıklarla bulaşması da mümkün görünüyor.
Bazı kelimelerin telaffuzu bile daha farklı sayıda damlacık oluşumuna yol açabiliyor.
Mesela “healthy” kelimesindeki “th” sesi veya “need” kelimesindeki “e” sesi “saw” kelimesindeki “a” sesinden veya “mood” kelimesindeki “o” sesinden daha fazla damlacık oluşturuyor (2, 3).
Konuşma, öksürük ve hapşırmakla saçılan damlacıkların bulaştırıcılığının eşit olup olmadığı ve enfeksiyon oluşması için ne kadar virüs soluması gerektiği net olarak bilinmiyor.
Gelelim neticeye
Bu araştırmayla bir kere daha koronavirüslerin hava yoluyla solunarak bulaşabilecekleri gösterilmiş oldu.
Kapalı mekânların çok iyi havalandırılması, mümkün olduğu kadar buralarda bulunmamak, bulunmak zorunlu ise maske takmak, gerekli değilse konuşmamak veya konuşmayı kısa kesmek, alçak sesle konuşmak, başkalarından en az 2 metre uzakta durmak şart.
Sevdiklerinize Yaşar Güvenir’ in “Seni uzaktan sevmek aşkların en güzeli” şarkısını da söyleyebilirsiniz, Zekai Tunca’ nın “Gözlerinle konuşsan benimle, dudağını yormasan olmaz mı” şarkısını da; tercih sizin!
Ana kaynak: https://www.nytimes.com/2020/05/14/health/coronavirus-infections.html
Bilimsel kaynaklar:
1.https://www.pnas.org/content/early/2020/05/12/2006874117
2.https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMc2007800
3.https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0227699
