Bir ilçenin kalkınması için uygulanması gereken model önemlidir. Çünkü seçilecek yönetim modeli ilçenin kalkınma performansını ve kalkınmışlık düzeyini de belirleyecektir.
Her başarı yer, zaman, mekân, hedef kitle, çağın gerektirdiği argümanlar, çağdaş yaklaşımlar, kültürel derinlikler, örf adetler
vb. birçok kriterle şekillenmiş doğru bir yöntemle, metotla, modelle elde edilebilir. Bu imalatta kullandığımız kalıp gibidir, doğru malzemeyi ancak doğru bir kalıba koyduğunuzda istediğiniz ürünü elde edebilirsiniz. Dolayısıyla ilçenin kalkınmasından bahsediyorsak öncelikle seçtiğimiz kalkınma modelini sorgulamalıyız.
İlçelerimizin kalkınmasına yönelik 3 temel nokta kaçınılmazdır. Birincisi kısa orta uzun vadeli katılımlı ve uygulama adımlarını içeren bir kalkınma planının olması, İkincisi bu planın ilçe düzeyinde öne çıkan kurumlar tarafından sahiplenilmesi ve Üçüncüsü ise bu planın adım adım uygulama sürecini yürütecek beyinlerden oluşan mutfaklarının oluşturulması gerekmektedir.
İlçe Kalkınma Modeli olarak önerdiğim üçlü yapının birincisini İlçe Kalkınma Planı, ikincisini İlçe Kalkınma Birliği ve üçüncüsünü ise İlçe Kalkınma Merkezi olarak adlandırabiliriz. Şimdi bu başlıkları tek tek irdeleyelim.
İlçe Kalkınma Planı: İlçenin kamu, sivil, özel vb. tüm taraflarının katkı ve katılımlarıyla, kısa, orta ve uzun vadeli olmak üzere en az 100 yıl sonraki İlçe’yi hayal ederek ve hedefleyerek belirlenecek temel stratejiler, hedefler, faaliyetler ve projeler bütünüdür.
Planın içerisinde ilçenin rutininin dışına çıkarak atılım yapmasını sağlayacak tüm radikal adımlar işleneceği gibi, planın her bir faaliyet ve projesi takvime bağlanarak taraflarının görev dağılımları net bir şekilde tanımlanacaktır.
Kalkınma planı ilçedeki üst düzey yöneticilerin bildiği inandığı kararlaştırdığı şey değildir, aksine bekçi, şoför, çiftçi, iş adamı, esnaf, ev hanımı, öğrenci vb. tüm tarafların en az üst düzey yöneticiler kadar inandığı, katkı sağladığı ve çıkan ürünü sahiplendiği şeyin adıdır.
Dolayısıyla yöneticilerle daim ve kaim, yöneticiler değiştikçe sürekliliğini ve geçerliliğini kaybedecek bir mutabakat metni de değildir, aksine yukarıda sayılan ilçe yaşayanlarının planda yazan her noktayı adım adım takip ettiği, doğal olarak denetlediği ve yönetici değişimlerinde ise yeni gelen-seçilen yöneticilerinin bu plana inanmalarını sağlayarak “ALİ YAZAR VELİ BOZAR” tarzındaki yönetim anlayışlarına geçit vermediği bir nevi sözleşmedir.
İlçe Kalkınma Birliği: İlçemizde temel yönetim, finans vb. birimleri; Kaymakamlık, belediye, fakülte dekanı, yüksek okul müdürü, ticaret ve sanayi odası, ticaret borsası, esnaf sanatkâr odaları birliği, ziraat odası, iş adamı derneği vb. ortalama 10 civarı kuruluştan ve bunların başındaki 10 kişiden ibarettir. Bunların dışında etki ve yetki düzeyi nispeten daha az birimlerimizde sayılabilir, muhtarlıklarımız ve STK’lar gibi. Ayrıca bu tanımlama ve yetki gücü ilçeden ilçeye de değişir.
Bu kurumlarımızın tek çatı altında buluşturularak hem planın doğru yapılması ve doğru
uygulanması hem de tüm konularda ilçe yönetiminin organik parçaları gibi bakan ve yöneten bir yönetim tarzının hâkim kılınmasına ilçemizde mutlak ihtiyaç vardır. Bu yapının adı İlçe Kalkınma Birliğidir.
Kaymakamlarımızın başkanlığında yukarıda sayılan birimlerimizin eşliğinde üyeleri, yönetimi, sekreterya ve personeli, bütçesi olan ve harcama yöntemi yasayla belirlenen, sadece düğün, davet cenaze değil, aynı zamanda en az 100 yıllık bir projeksiyonla şekillendirdikleri plan gereği de bir araya gelerek İlçe’yi adım adım yöneten yapı olacaktır “İlçe Kalkınma Birliği”
İlçe Kalkınma Merkezi: Kalkınma Planının adım adım yürütülmesini takip eden, yapılması gereken fizibiliteleri yapan veya yaptıran, uygulanması gereken projeleri takip eden adım adım uygulayan, ilçe yöneticilerini sürekli bilgilendiren, yönlendiren, ilçede sektörlerin fizibilite, envanter, proje vb. ayaklarını oluşturan, ilçede öne çıkan her bir sektör için en az 1 beyin insandan oluşan, direkt kalkınma birliği yönetimine hesap veren, bir ürünü sektör haline getirecek tüm halkaları ayrı ayrı çalışan, 200 metrekarelik alanda toplamda en az 5 beyin insanının çalıştığı “kalkınma merkezi” bu sürecin mutlak tamamlayıcısıdır.
İlçe için 1 ziraat mühendisi, 1 veteriner hekim, 1 mimar veya şehir plancısı, 1 turizmci ve ekip başı olarak tecrübeli bir isim olabilir.
Kalkınma merkezinin içerisinde; ilçede öne çıkan en az 3 sektör odası, proje ofisi, toplantı salonu, sekreterya ve yönetici ofisi yer alacaktır.
Özetle bir ilçenin kalkınması için, doğru bir yol haritası (stratejik kalkınma planı), doğru bir yönetimi (kalkınma birliği) ve bu süreci organize edecek beyinlerinden oluşan mutfağı (kalkınma merkezi) olması gerekir ki bu önerim her ilçe için geçerlidir. Ortak aklın gereği budur.
