Başta obezite, diyabet, kanserler, kalp damar ve diğer kronik hastalıkların son 40 senedeki patlamasının bir numaralı sebebi gıda endüstrisi tarafından maniple edilen modern tıbbın yanlış beslenme tavsiyeleridir.
Tüm dünyayı hasta eden üç önemli beslenme yanlışı, işlenmiş tahıl, şeker ve trans yağ tüketimindeki artıştır.
Bitkisel yağ yanlışı sürüyor
Bugün esas mevzuumuz diyetimizdeki yağlar!
Tavsiyeleri, tıp âlemi tarafından “koşulsuz-şartsız” kabul edilen USA hükumetinin meşhur 2015 Beslenme Kılavuzu önceki senelerde adının bile ağza alınmasını istemediği yumurta ve kolesterole koyduğu ambargoyu kaldırdı.
FDA, margarin ve hidrojenize bitkisel yağlardan kaynaklanan trans yağların zerresinin bile zararlı olduğunu kabul etmek zorunda kaldı ama “bitkisel yağ yanlışı” sürülüyor.
Kılavuzu Amerikan Kalp Derneği olan Türk Kardiyoloji Derneği (TKD) de “Hayvansal yağlar yerine zeytinyağı, soya, ayçiçek vb. sıvı bitkisel yağlar tercih edilmeli” diyerek bu yanlışa ortak oluyor (1).
Bitkisel diyerek bu yağları aynı sepete koymak; mutfağımızın temel direği zeytinyağını soya, ayçiçek yağlarıyla eş tutmak; GDO’ lu bir ürün olan soya yağını tavsiye etmek tüm kronik hastalıklara davetiye çıkarmaktır.
“Yağın iyisi bitkisel” demek insanları kandırmaktır, bitkisel yağ sağlıklı yağ demek değildir!
Tohum yağları hasta ediyor
Evrimsel perspektife göre tükettiğimiz omega6/omega3 oranının birbirine eşit olması gerekirken günümüzde omega 6 yağ asitlerini omega 3 yağ asitlerine göre en az 16 misli fazla alıyoruz (2).
Bu oranın 50:1′ e çıktığını da iddia edenler var!
Modern tarımın gelişmesi insanlık tarihinde yeri olmayan omega 6’ dan zengin bitkisel tohum yağlarının tüketimini müthiş derecede artırdı.
Son 100 senede diyetimizdeki en dramatik değişiklik işlenmiş tohum yağlarının alımındaki artışla beraber omega 3 yağlarının (ALA ve EPA/DHA) alımındaki azalıştır.
Omega 3 yağ asitleri vücutta yağların yakılması uyarısını verirken omega 6 yağ asitleri özellikle de bitkisel yağların depolanmasına yol açıyor.
Bundan daha kötüsü de diyetle omega 3 alımı azaldığında omega 6 yağ asitleri enflamatuar yağları yaratıyor.
Omega 6 ve omega 3 zıt eki gösteriyor
Omega 6 ve omega 3’ ün bilhassa da obezite ve tip 2 diyabet bakımından birbirine zıt etkileri var.
Omega 6 leptin ve insülin direncini, göbek yağlanmasını, trigliseritleri, enflamasyonu, yağ hücrelerini ve beyaz yağ dokusunu artırıyor.
Araştırmalar, kanda omega 6 seviyesi yüksekliği ile genç kadınlarda kilo alımı arasında bir korelasyon olduğunu gösteriyor.
Omega 3 yağ asitleri yağ dokusunu azaltır ve kilo kaybına yol açar ve resolvin, protektin, maresin gibi nöroprotektif lipit mediatörleri artırarak enflamasyonu baskılar.
Omega 3 azlığı ve früktoz alımı fazlalığı iştahı, lipogenezi (yağ yapımını) ve obeziteyi artırır (3, 4).
Omega 6 ve omega 3 metabolizmaları genetik varyasyon gösterir
Linoleik asitten (LA) üretilen omega 6 ve ve ALA’ dan üretilen omega 3 (EPA ve DHA) miktarları ırklara göre farklıdır.
Avrupalılarda nüfusun üçte birinde haplotip D varyasyonu (FADS1 ve FADS2) vardır ve bunlarda diyetteki LA’ dan omega 6 oluşumu daha fazladır; bunun sonucu da vücutta üretilen omega 6 %25 daha fazla olur.
Haplotip D’ olanlarda bir de bitkisel yağlarla yüksek miktarda LA alınması omega 6’ yı aşırı miktarda artırır ki bu da obezite, tip 2 diyabet, kalp krizi, kanser ve metabolik sendromun artışı anlamına gelir (1).
Bunları da unutmayın!
BİR: Tahılla beslenen hayvanların ürünleri omega 6 yağ asitlerinden, otla beslenen hayvanlarınkinde ise omega 3 yağ asitlerinden zengin olur.
İKİ: Kalori hesabı yanlış hesaptır: Her kalori aynı değildir, kalorinin kaynağı önemlidir.
ÜÇ: Obezite ve kronik hastalıkların sebebi daha fazla omega 6 tüketimine bağlı olarak gelişen enflamasyondur.
Gelelim neticeye
BİR: “Bitkisel yağ sağlıklı yağ” demek insanları kandırmaktan başka bir şey değildir.
İKİ: Zeytinyağını soya, ayçiçek, kanola, mısırözü yağı ile aynı kefeye koymak, GDO’ lu soya yağı tavsiye etmek insanlar hasta olmaya devam etsin demektir.
ÜÇ: Sağlıklı iki temel yağ soğuk sızma zeytinyağı ve otlayan hayvanların sütünden elde edilen köy tereyağıdır.
DÖRT: Omega6/omega3 oranını 1:1 yapmadan obezite, diyabet… hiçbir hastalık önlenemez.
Kaynaklar:
1. http://www.hurriyet.com.tr/caninizin-degil-kalbinizin-istedigini-yiyin-40218666
2. http://openheart.bmj.com/content/3/2/e000385.full
