İşlere, oğlumun üniversiteye başlaması eklenince bir süredir İstanbul’dayım. Bin defa gelmişimdir belki ama ilk kez bu kadar uzun kalıyorum. Çocuğu gurbette aileler bilir, memleket yarı değişir. Birçok yere uğradık resmi dairelere, notere, plazalara ve tabii AVM’lere.
Devasa gökdelenler, gözboyayan alışveriş merkezleri, lüks siteler çığ gibi.
Lakin serde İzmirlilik ruhu var, en cafcaflı AVM’yi gezmek ben de bir saat, afakanlar eşlik ediyor sonrasına. Her yerde aynı mağazalar, değişmeyen markalar. Üçü 10 yapan etiketler. Ortalama bir iş merkezinde 30 metrekarelik ofis kiraları 10 bin dolardan başlıyor.
Megakent için tüm bunlar alışıldık sayılsa da dikkatimi çeken daha ötesi. Eğitim seviyesi fark etmeksizin insanlar iş buluyor ve hatta İzmir’e göre standartları yüksek işler de çalışıyorlar. Herkesin bir şansı var bu şehirde. Ege’de daha eğitimli, görgü ve kültür sahibi kişiler, gençler yıllarca iş ararken, doğrusu bir haksızlık duygusu yaşıyor insan.
Tabii bu, daha çok hissi kablel vuku analizi. ‘Belediyeler iyi çalışmadığı için İzmir gelişemiyor’ geyiğine de giremeyeceğim çünkü kamu kaynakları oluk oluk akıyor bu mega kente. Arnavutluk, Afganistan, Ermenistan ve Makedonya’nın da aralarında bulunduğu 94 ülkenin yıllık milli gelirinden daha büyük bütçesi var İstanbul’un.
Bakanlık kaynaklarıyla birlikte yaklaşık 50 milyar TL’yi aşan bir bütçe ile yönetiliyor dev kent.
HER YER RENGARENK
Hemen ikinci saptamayı dile getirelim; iç açan çiçek düzenlemeleri ve yeşil alanlar.
Tamam nefesi hapseden üst üste geçmiş semtler, yollar olsa da İstanbul’da çoğu yer rengarenk çiçek. Bakın, burada İzmir’in belediyelerine kızabiliriz, alınmasınlar ama çoğu zevksizlik örneği.
Kentte ana arterlerin dışında çiçekleri ancak çiçekçilerde görebiliyorsun. Bu hamasi duygular (!) içerisinde gezinirken, İzmir haberlerine göz atıyorum. Değişen pek bir şey olmadığı gibi, hiç değişmeyenler var. Mesala İzmir 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, Büyükşehir Belediyesi’nin ‘Kültürpark Projesi’yle ilgili sonuç kararını ertelemiş. Gerekçe; meslek odalarının muhalif raporları.
Meslek odaları misyonları gereği kentin betonlaşmasına göz yumamaz ve ana arterleri kesen dev bloklu yapılaşmalara tepki gösterebilir. O nedenle bu projeler emrivaki olarak çıkar İzmirli’nin ve meslek örgütlerinin karşısına. Ancak bu bir kültürpark projesi…
Yapılaşma oranı aksine düşürülüyor. Kültürel aksların sayısı artıyor.
Kent merkezine yüzyıllarca etki edecek bir proje hazırlanırken, kentin dinamikleri birbiriyle ters düşüyor ya, pes.
KENT ŞURASI
Projeyi hazırlayan Prof. İlhan Tekeli, katılım toplantıları yaptıklarını söylüyor.
Bu toplantılardan niye uzlaşma çıkmadı, çıkarılamadı anlamak zor. Peki bu dayatmacılığın vebali kimin? Meslek odalarının salt istemezükçü olduklarına inanmıyorum.
Doğrudur kimi zaman alışıldık bakış açılarını aşmakta zorlanıyorlar ama kent doğasını onlardan başka koruyacak toplumsal dinamik de kalmadı.
Çağın gereklerine uygun projeleri ortak akılla oluşturmak, gelişim akslarını birlikte planlamak, yeşili çoğaltarak modern şehircilik yaratmak için uzlaşmak İzmir’de neden bu kadar zor?
Bir yandan gelecek nesilin istihdamını sağlayacak projeler üretirken, doğayı korumak artık dünyanın sayılı metropollerinde bile çelişki olmaktan çıktı.
Önce tarih ve doğlarına sahip çıkıyor, çağdaş yapılara ise planlı bölgeler ayırıyorlar. Öncelikle acil bir kent şurası toplamalı İzmir.
Kentin siluetini ve geleceğini etkileyecek projelerde ortak çalışma yöntemleri belirlenmeli ve uzlaşma kültürü geliştirilmeli.. Söyler misiniz, daha ne kadar İzmir’i, her gittiğimiz büyük kentle kıyaslamaya devam edeceğiz?
