Küba’ nın akciğer kanserine karşı geliştirdiğini iddia ettiği “aşı” Tarık Akan’ ın ölümüyle yeniden gündeme geldi.
Neva Çiftçioğlu Banes da Habertürk’ teki makalesinde Küba’ lıların aşısını “Kübalı bilim insanlarının akciğer kanserine karşı geliştirdikleri aşıyla sağlanan yaklaşık 20 yıllık başarı” sözleriyle methediyor.
Bu satırları okuyunca insan ister istemez heyecanlanıp “Yoksa bu aşı akciğer kanserli hastaların ömürlerini 20 sene uzatıyor mu” düşüncesine kapılıyor ama yok öyle bir şey.
Bu sözler Küba’ lı bilim adamlarının 20 seneden beri kanser aşıları üzerinde çalıştıklarını ifade ediyor, hepsi bu.
Aşının adı CimaVax-EGF.
Aşı, kısaca EGF (epidermal growth factor) olarak bilinen “büyüme faktörünü” hedef alıyor.
EGF, vücutta tabii olarak bulunan ve adından da anlaşılabileceği gibi hücrelerin büyüme ve bölünmelerini yani çoğalmalarını sağlayan bir protein.
Bunu da hücrelerin yüzeyinde bulunan reseptöre (EGFR) bağlanarak gerçekleştiriyor.
Bazı kanserlerde çok fazla EGF üretimi oluyor ve bu da hücrelerin kontrolsüz büyüme ve çoğalmalarına sebep oluyor.
Aşı tümörün büyümesini frenliyor
CimaVax aşısında biri EGF olmak üzere iki protein bulunuyor.
Aşıda bulunan EGF vücudun bağışıklık sistemini uyararak EGF’ yi tanıyan ve ona bağlanan antikorlar üretilmesini sağlıyor.
Bu antikorlar sayesinde dolaşımdaki EGF seviyeleri azalıyor ve dolayısıyla da EGFR ile birleşecek EGF de azalmış oluyor.
Neticede kanser hücrelerinin büyümesi, çoğalması ve yayılması önlenmiş oluyor ve tümörün büyümesi frenleniyor.
Az sayıda hastada denendi
CimaVax-EGF henüz az sayıda hasta üzerinde tecrübe edilmiştir ve buna dayanarak da “mucize” bir tedaviden bahsetmek doğru olmaz.
Pubmed’ de CimaVax-EGF ile ilgili sadece 11 yayın var.
Aşı, akciğer kanserlerinin tümünde değil sadece “küçük hücre dışı akciğer kanseri” olan hastalarda etkili oluyor.
Bu etki de aşı olanların sadece destek tedavisi yapılan hastalara göre 4-6 ay daha uzun yaşamaları.
İşte medyada “mucize aşı” diye gürültü koparılan aşının tüm marifeti bu.
Bu etkinin 60 yaşın altında olan hastalarda görüldüğünü de hatırlatmak gerekir.
CimaVax-EGF’ nin öne çıkan özellikleri ucuz ve toksisitesinin düşük olması.
Aşı kanseri önlemiyor
Aşı deyince insanın aklına bir hastalığın önlenmesi geliyor ama CimaVax kanseri önleyici bir aşı değil.
Mevcut tümörün büyümesi ve yayılmasını bir miktar engelliyor, hastaların ömrünü de sadece birkaç ay uzatıyor.
Bu birkaç ay uzayan ömür gerçekten kaliteli bir ömür müdür yoksa acıların, ıstırapların uzaması mıdır pek tartışılmıyor.
Gelelim neticeye
BİR: Bu aşı Tarık Akan’a uygulanmış olsaydı en iyi ihtimalle “birkaç ay” daha fazla yaşayacaktı.
İKİ: Küba’ lılar da bu 25 seneyi tütünle mücadele ile geçirmiş olsalar çok daha doğru bir iş yapmış olurlardı.
Küba gibi sosyalist bir ülkeden kapitalizmin tedavi edici tıbbına değil, “önleyici tıbba” ehemmiyet vermesini beklerdim.
Kapitalist dünyaya hoş geldin Küba!
ÜÇ: Kanseri önlemek için uğraşmak varken hastaların birkaç ay uzun yaşaması için çabalamak ne kadar doğrudur siz karar verin.
Kaynaklar:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26927662
