Haftada dört defa patates yiyenlerde hipertansiyon riski yüzde 11 daha yüksek bulundu, risk kadınlarda erkeklere göre biraz daha fazla.
BMJ’ de yayınlana araştırma, USA’ da 187 bin kadın ve erkek üzerinde yürütülen 20 sene süreli üç çalışmanın (kısa adlarıyla NHS, NHS II ve HPFS) verilerinin analizi ile gerçekleştirildi.
Araştırmaya göre, patatesin haşlama, püre veya pişirilmesi neticeyi değiştirmiyor ama patates kızartması yiyenlerin riskinin yüzde 17’ ye kadar çıkıyor.
Buna karşılık aynı zamanda tuz ve trans yağ deposu olan patates cipsinin NHS ve NHS II’ de tansiyon üzerine bir etkisinin olmaması doğrusu çok tuhaf.
Daha da tuhafı, HPFS çalışmasında haftada dört defa cips yiyenlerde hipertansiyon riskinin yüzde 14 daha az olması.
Patates yerine nişasta ihtiva etmeyen bir sebze yendiğinde ise hipertansiyon riski yüzde 7 azalıyor.
Sebep patatesin glisemik endeksinin yüksek olması mı?
Harvard Tıp Fakültesi uzmanlarına göre patatesin tansiyona olan etkisi nişastadan kaynaklanıyor.
Patatesin glisemik endeksi yüksektir, nişasta vücutta kısa zamanda şekere çevrilir, kan şekeri aniden yükselir, insülin salgısı artar.
Bu olayların tekrarlanması bir süre sonra glukoz metabolizmasının bozulmasına, insülin direncine sebep olur.
Nitekim daha önce yapılan bir araştırmada haftada dört porsiyon patates yiyen kadınlarda gebelik diyabeti riskinin daha yüksek olduğu tespit edilmişti.
Hipertansiyonun ortaya çıkmasında doğrudan şeker metabolizmasının bozulmasından ziyade bunun yarattığı enflamasyonun rolü olması daha muhtemeldir.
Bu araştırmaya pek de güvenmemek gerekir
Bu, gözleme dayalı bir araştırma olduğu için bir sebep sonuç ilişkisi çıkarmak doğru olmaz, sadece bir birliktelikten söz edilebilir.
Üstelik de risk artışı son derecede sınırlı seviyede.
Araştırmada beslenme ilgili özelliklerin ve kan basıncının hastalar tarafından bildirilmesinin de ciddi hatalara kapı açabileceği de dikkate alınmalıdır.
Diyetle ilgili başka faktörler mesela patatesin çok fazla tuzla yenmesi veya patatesle beraber yenen başka yiyecekler ve hayat tarzındaki farklılıklar da sonuçları etkileyebilir.
Ayrıca tek bir besine odaklanmak da doğru değildir, beslenmenin bir bütün olarak ele alınması icap eder.
İnsanlar binlerce senedir patates yiyordu tansiyonları çıkmıyordu da şimdi mi patates tansiyon yapmaya başladı, düşünülmesi gerekir.
Gelelim neticeye
BİR: Bu araştırmadan hipertansiyonun sebeplerinden biri de patatestir veya patates tamamen diyetten çıkarılmalıdır gibi bir sonuca varılamaz.
Bu açık bir patates düşmanlığı olur.
İKİ: Patates özellikle de kabuğu soyulmadan haşlandığı veya kızartıldığı zaman iyi bir C vitamini ve potasyum kaynağıdır.
ÜÇ: Patatesin sebze sayılıp sayılmaması tartışılabilir.
Ispanak nerde, lahana nerde, kuşkonmaz nerde, patates nerde?
Ben patatesi sebze sınıfına sokmanın pek doğru olmadığını düşünüyorum, onu ayrı bir kategoride hiç değilse nişastadan zengin sebzeler içinde değerlendirmek lâzım.
DÖRT: Patates hakkındaki özet fikrim şudur: Patates aşırıya kaçılmadan yenebilir, yenmelidir ama kızartmasından kesinlikle uzak durulmalıdır.
Kaynak:
