Tıbbi fetva kurumu FDA’ nın halka rahim ağzı kanseri aşısı diye sunulan yeni HPV aşısına (Gardasil 9) onay verdiğini bildirmiştim (1).
Bu yazım üzerine pek çok okuyucumdan e-posta aldım.
Geçmiş senelerde bu aşının 4’ lü formunu ve 2’li Cervarix aşısını kız çocuklarına yaptırmış olan aileler endişe içindeler ve sorularına cevap bulamadıklarını söylüyorlar:
“4’ lü Gardasil aşısı ve Cervarix bize rahim ağzı kanserine karşı yüzde 100 koruyucu diye anlatılmıştı.
9 virüslü aşı çıkarıldığına göre 4’ lü ve 2’ li aşıyı boşuna mı yaptırdık?
Daha önce aşı olan kızlara Gardasil 9 de yapılması gerekiyor mu?
Yaptırırsak ne olur yaptırmazsak ne olur, bu aşıyı böyle sık sık yaptırmanın sakıncaları yok mudur?
Bu aşının koruyuculuğu ne kadardır ve birkaç sene sonra daha çok virüslüsünün çıkma ihtimali var mıdır?”
TJOD’ a sorularım
Annelerin bu son derecede haklı sorularının cevabını Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği’ nin (TJOD) internet sitesinde aradım.
TJOD’ un sitesinde “TJOD Olarak HPV Aşılaması Hakkında Görüş ve Önerilerimiz” başlıklı ve Eylül 2008 tarihli bir yazı dışında doğru dürüst bir bilgiye ulaşmak mümkün olmadığı gibi Gardasil 9’ un adı bile geçmiyor (2).
Benim de hem bu yeni aşı (Gardasil 9) ve hem de eski HPV aşıları (Gardasil ve Cervarix) hakkında merak ettiğim hususlar ve cevaplarını bulamadığım sorularım var:
BİR: HPV aşısının topluma rahim ağzı kanseri aşısı olarak tanıtılması doğru mudur?
Hepatit aşısı neden karaciğer kanseri aşısı diye tanıtılmıyor?
İKİ: HPV rahim ağzı kanserinin tek sebebi midir yoksa bir birliktelik (association) mi söz konusudur?
Rahim ağzı kanseri olan kadınlarda belirli HPV türlerinin tespit edilmesi bir “ko-ensidans” olabilir mi?
ÜÇ: Gardasil, HPV’ nin kanserle ilişkilendirilen 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58 ve genital siğillerle ilişkilendirilen 6 ve 11 numaralı tiplerine karşı koruma sağladığına göre kanserle ilişkilendirilen 15 tipten diğer 8’ ine karşı koruyucu olmayan bir aşının rahim ağzı kanserini kesin olarak önlemesi mümkün müdür?
DÖRT: Birçok insanın bağışıklık sisteminin kolayca yendiği HPV enfeksiyonlarının aşı yapılan kişilerde diğer HPV’ lere karşı tabii bağışıklığı nasıl etkileyeceği biliniyor mu?
Gardasil’ in aşıdaki virüslere karşı yüzde 100 koruma sağladığı varsayılsa bile kanserle ilişkilendiren diğer virüslerin kanser yapma etkilerinin artmayacağının delilleri var mı?
BEŞ: Aşıda bulunan virüslere karşı oluşan antikorların koruyucu seviyelerinin ne olduğu ve antikor düzeylerinin kaç sene düşmeden devam edeceği biliniyor mu?
HPV’ ye karşı antikor cevabı dışında hücresel ve lokal bağışıklığın önemi nedir?
ALTI: Birkaç sene sonra bu da yeterli koruma sağlamadı diye 9’ dan fazla HPV’ ye karşı koruma sağlayan aşılara ihtiyaç duyulabilir mi?
YEDİ: Rahim ağzı kanseri gelişmesi için öncü lezyonların (CIN) ortaya çıkmasından sonra ortalama 10 sene geçmesi gerektiğine göre birkaç senedir denenen bir aşının yirmi sene sonra ortaya çıkacak bir kanseri önleyeceğini söylemek “gerçekçi” midir yoksa sadece “iyiniyetli bir beklenti” midir?
SEKİZ: Rahim ağzı kanserleri üç senede bir yapılan “smear testleri” ile erken dönemde tespit ve kesin olarak tedavi edilebiliyor.
HPV aşısı yapılan kadınlara da “smear testlerinin” yapılmaya devam etmesi gerektiği bildirildiğine göre aşı yapılmasının manası nedir?
DOKUZ: Kanserle ilişkilendirilen HPV alt tiplerinin ırklara göre farklı olduğu ortaya çıktığına göre (3), ülkemizde rahim ağzı kanseri ile ilişkilendirilen HPV türleri belli midir?
Belli değilse HPV aşısı yaptırmanın bir varsayıma dayanarak yaptırılması doğru mudur?
ON: Aşının kısa dönemde ortaya çıkan ve pek çok genç kızda felç, havale, pıhtı, anafilâksi gibi ağır hastalık tabloları ve hatta ölümle sonuçlanan yan etkileri olduğu bildiriliyor.
HPV aşısının yan etkileri ülkemizde takip edilmekte midir, aşının emniyetini gösteren bir araştırmanız var mıdır?
Aşının, uzun vadede birtakım olumsuzluklar yaratması mümkün müdür?
HPV aşısının genotoksik ve karsinojenik etkileri var mıdır?
ON BİR: Daha önce Gardasil 4 ve Cervarix yapılanların Gardasil 9 yaptırması da gerekir mi?
Siz bu üç aşıdan hangisini, kimlere tavsiye ediyorsunuz?
Aşının erkek çocuklara da yapılması konusunda düşünceniz nedir?
ON İKİ: HPV aşılarının maliyet etkinliği hakkında çalışmanız var mı?
ON ÜÇ: Rahim ağzı kanserinin bizdeki görülme sıklığı ve mortalitesi nedir?
ON DÖRT: Rahim ağzı kanserinden korunmak için toplumu aydınlatan ne gibi faaliyetleriniz var?
Gelelim neticeye
BİR: Ülkemizde rahim ağzı kanseri konusunda güvenilecek tek kuruluş olduğunu düşündüğüm TJOD’ un kızlarına aşı yaptıran ailelerin ve benim sorularımı tüm kadın-doğum uzmanları adına en kısa zamanda (olaya siyaset girmeden) cevaplamalarını ve endişelerimizi gidermesini heyecanla bekliyoruz.
İKİ: HPV aşılarını tavsiye eden TJOD’ un, ülkemizin önde gelen kadın-doğum uzmanı hocaları ve Sağlık Bakanlığı mensupları tarafından dile getirilen aşı karşıtı fikirleri (4, 5) için diyeceği bir şey var mı?
ÜÇ: TJOD’ un cevabında bilimsel makalelerde de adet olduğu üzere derneğin ve üyelerinin endüstri ile kanuni çıkar ilişkilerini bildirmesini de istiyoruz.
Kaynaklar:
2. http://www.tjod.org/tjod-olarak-hpv-asilamasi-hakkinda-gorus-ve-onerilerimiz/
3. http://www.medpagetoday.com/MeetingCoverage/AACR-FCPR/42520
