Bu tesbiti hocamız Tarık Zafer Tunaya’da yapardı, siyasal partileri anlatırken… Siyasal partilerin amacı (en önemlilerinden birisi a.s.), iktidarı ele geçirerek, iktidar nimetlerini yandaşlarına dağıtmaktır, derdi… İktidar nimetleri sadece mülk (ekonimik kaynaklar) dağıtmakla olmuyor, aynı zamanda devlet makamlarını da dağıtmayı içeriyor.
İşte tam bu noktada, demokrasilerde, iktidar nimetlerini dağıtmada, iktidarın hakkaniyet sınırlarının, muhalefetçede (sadece siyasal partiler anlamında değil) hakkaniyet sınırları içinde kalındığına dair bir olumlu kanaatin oluşması, demokrasinin güçlülüğü (ileri olanını) belirleyecektir.
Sürekli bir ötekileştirmelerin yaşandığı; darbeci, vesayetçi, paralelci, dinci, tarikatçı vs. öcülemesiyle iktidar nimetlerini (ekonomik kaynaklar ve devlet kurumları) sıkısıkıya elde tutup en küçük birimine kadar ikbal ve nema aracı olarak, siyasetin hizmetine sokmak, iktidarların meşruiyetinide tartışılır hale getirebilmektedir/getirebilecektir… Çünkü bu şekilde, iktadar kendine yakın bir bürokratik sınıf ve istendiğinde sahip olduğu ekonomik kaynakları iktidarın hizmetine sokacak ayan sınıfı yaratılmaktadır.
İmparatorlukların 19 ve 20 yy da yıkılması biraz da bu tür devlet örgütlenmesine (sömürüsüne de diyebilirsiniz) yönelik muhalefet ve isyanlarla parçalanmasına neden olmuştur.
Adil bir devlet örgütlenmesi gerçekleştiremeyen milli-ulus devletleri 21 yy da da bu nedenle bir parçalanma beklemektedir, denebilir.
