İngiltere’ nin önde gelen doktorları Sağlık Bakanı Jeremy Hunt ve kısa adı NICE olan National Institute for Health and Care Excellence’ e gönderdikleri mektupta, yeni kolesterol kılavuzunun milyonlarca İngiliz’ in gereksiz yere kolesterol hapı içmesine ve sağlıklarının riske girmesine yol açacağı uyarısında bulundular.
Mektupta, Ulusal Sağlık Hizmetleri’ nin (National Health Service=NHS) kolesterol ilaçlarının 
kullanımını büyük ölçüde artıracak olan teklifinin birçok hastanın zarar görmesine yol açacak bir “halk sağlığı felâketine” sebep olacağı vurgulanıyor.
Yeni kılavuzun büyük ölçüde ilaç endüstrisi tarafından desteklenen araştırmalara dayandığı, bunların bağımsız bilim adamlarının incelemelerine açık olmadığı ve sonuçlarının gizlendiği iddia ediliyor.
Kardiyolog ve kıdemli pratisyen doktorlardan oluşan grup, kılavuzu hazırlayan 12 üyeden 8’ inin statin üreten firmalarla doğrudan finansal ilişkileri olduğunun altını çizerek hükümetten ve NICE’ tan plânlarını durdurmasını istiyor.
14 milyon İngiliz kolesterol hapına mahkûm olacak
Hâlen, 7 milyon İngiliz kalp krizi ve felçleri önlemek amacıyla kolesterol düşürücü statin sınıfı ilaç kullanıyor.
Bunlar genellikle kalp hastalığı teşhis edilen veya ailesel olarak ya da hayat tarzı bakımından yüksek risk altında bulunan 65 yaşın üzerindekilere veriliyor.
NICE, şubat ayında yayınladığı taslak kılavuzda pratisyen hekimlere, 10 sene içinde kalp krizi veya felç riski yüzde 10’ dan yüksek olan herkese statin yazmaları tavsiyesinde bulunmuştu.
NICE, bu sayede bir tanesi 10 sent olan statinlerle çok düşük bir maliyetle birçok insanın hayatının kurtulabileceğini ileri sürüyor.
Uzmanlar bu tavsiyeye uyulduğunda fazladan 5-7 milyon hastanın ilaç içmek zorunda kalacaklarını hesaplıyor.
NICE’ in gelecek ay kılavuzun son şeklini yayınlaması bekleniyor.
Statinlerin yaygın kullanımı için yeterli delil yok
Doktorlar grubu ise sağlıklı insanlara statin verilmesinin hayat süresini uzattığına dair bir delil olmadığı, orta yaşlı kadınlarda diyabet riskinin yüzde 48 artacağı, hafıza kaybı, iktidarsızlık, depresyon, kas ağrısı ve güçsüzlük gibi sayısız aksi tesire yol açacağı görüşünü dile getiriyorlar.
Grup, NICE’ ı, sadece, statinlerin fayda ve muhtemel yan etkilerini ilaç firmaları tarafından sağlanan ve taraflı olma ihtimali bulunan araştırmaları esas almakla da suçluyor ve NHS’ nin ilaç yerine hastaları daha fazla “egzersiz yapmaya ve kilo vermeye” teşvik etmesini istiyor ve şunları söylüyor:
“Bu kılavuz geri çekilmediği takdirde sonuçları çok endişe verici olacak, seneler boyunca birçok insan ciddi zararlar görecek, halkın ve hekimlerin bağımsız bir yargıç olarak gördükleri NICE’ e olan güvenleri kalmayacak!
Halkın çıkarları her zaman başka çıkarların bilhassa da ilaç endüstrisinin çıkarlarından önce gelmelidir.”
Kitleler statinize ediliyor
Liverpool Üniversitesi klinik epidemiyoloji profesörlerinden Simon Capewell “Statin tavsiyeleri çok korkutucu; bu yüzden orta yaşlı erişkinlerin tümü ömür boyu ilaca mahkûm olacaklar” diyor.
İngiliz Tabipler Birliği üyelerinden Dr. Malcolm Kendrick de “Sanki ortada İngiltere’ de yaşayan milyonlarca insanın birdenbire “statin eksikliği sendromundan” mustarip olması gibi bir durum var. Kitlelerin statinize edilmesi istatistiklerin sağduyuya zaferidir.” görüşünü ifade ediyor ve ekliyor:
“Milyonlarca insanın milyarlarca lira karşılığı tedavisinin dayandığı verileri görmemize müsaade edilmemesi “tıbbın ticarileştirilmesinin” bir örneğidir ve bir halk sağlığı felâketiyle neticelenecektir”.
New York Mont Sınai Tıp Fakültesi’ nden Dr. David Newman’ın görüşleri şöyle:
“Statinler, kalp damar hastalıkları bakımından riskleri düşük olan insanların çoğunu ölümcül olmayan bir kalp krizinden koruduğu kadar şeker hastası da yapacaktır.”
NICE’ den Prof. Mark Baker ise “Kalp-damar hastalıklarının koroner kalp hastalığı, periferik damar hastalığı ve felçlere sebep olarak insanları sakat bıraktığı veya ölümlerine yol açtığını, tekliflerinin harap olacak hayatları kurtarma hedefini güttüğünü” bildiriyor.
Statin eksikliği sendromu
Dünya tıp literatürü bu mektup sayesinde çok hoş iki yeni tabir kazanmış oluyor:
Bunlardan ilki “mass statination”, kitleleri statinize etmek anlamına geliyor.
Bu dünya, şehir şebeke suyuna veya hamburger menülerine kolesterol hapı konmasını teklif eden “bilimin içine eden bilim adamlarını” gördü.
50 sene önce çok seyrek olan kalp krizi, felç ve damar hastalıklarının güya statin eksikliğinden kaynaklandığını vurgulayan “statin eksikliği sendromu” da çok yerinde ve zekice bir tabir.
Gelelim neticeye
Bizde de Türk Kardiyoloji Derneği (TKD), tıpkı gözü ilaç endüstrisinin araştırmalarından başkasını görmeyen, statinlerin yan etkilerini ortaya koyan araştırmaları dikkate almayan, üyeleri endüstriden nemalanan NICE gibi düşünüyor.
Siteme gönderdikleri mektupta, endüstri tarafından yapılan JUPITER çalışmasını kaynak göstererek “koroner arter hastalığı olmayanlara bile” kolesterol ilacı tavsiye ediyorlar.
Oysa halk sağlığını düşündüğü iddiasında olan bir kuruluşun öncelikle ilaç değil, doğru beslenme, düzenli hareket, sigara kullanmama tavsiyesinde bulunması beklenirdi; mektupta bunları adını bile anmıyorlar.
Çok şükür ki, benim kafasını kaşıyan halkım “kimin ne amaçla konuştuğunu”, kalp-damar sağlığını korumak için “ne yapacağını, ne yapmayacağını” çok iyi biliyor, kısacası “zokayı yutmuyor”.
KAYNAKLAR
http://ahmetrasimkucukusta.com/2013/12/30/yazilar/tip-yazilari/kolesterol/traji-komik-bir-arastirma/
