Modern tıbbın son senelerde etkisi hızla artan ve yaygınlaşan yanlışlarının başında “aşırı teşhis” geliyor. Hasta olmadıkları hâlde ya da belirli bir hastalıkları olsa bile tedavi edilmeleri gerekmediği hâlde ilaç kullananların sayısı katlanarak artıyor ki bunun adı da “aşırı tedavi!”
Gerekli olmayan kimyasal maddelerin sebep olduğu yan etkiler bir tarafa bu ilaçlara ödenen
paralar hepimizin cebinden çıkıyor.
Bir tarafta yiyecek bulamadıkları, bir tarafta ise fazla yedikleri için hastalanan insanlarla dolup taşan dünya, şimdi de ilaca muhtaç oldukları halde ulaşamayanlar ve ilaca ihtiyaçları olmadığı halde başlarından aşağı boca edilenlerin dünyası olma yolunda hızla ilerliyor.
Aşırı teşhis ve aşırı tedaviden tıbbın her dalı nasibine düşeni alıyor ama bana kalırsa bizim göğüs hastalıkları bu mevzuda kimseden geri kalmıyor hatta başı bile çekiyor.
Ancak ağır astım ve KOAH’ lılar tarafından kullanılması uygun olan “kortizon + nefes açıcı” ilaç kombinasyonlarının, bu hastalıkların en hafif formlarında bile yazılmasına “dertlenirken” bunların artık solunum testleri normal hatta normalden de iyi olanlara verildiğine şahit olmak insanı “kahrediyor”.
Öksürük ve biraz balgam şikâyeti bulunan, nefes darlığı tarif etmeyen, sigara kullanmayan 30 yaşındaki bir okuyucum diyor ki:
“Akciğer filmim ve muayenemde bir şey çıkmadı. Akciğer fonksiyon testi sonuçlarım da iyi. Doktorum bana “Seredite” verdi fakat bu ilacın astım hastalarına verildiğini öğrendim. Görüşleriniz benim için önemli, ilacı kullanıp kullanmama arasında kaldım.”
Seretide isimli ilaçta “flutikazon + salmeterol” bulunuyor ve yurt dışında Advair adıyla satılıyor.
Göğüs hastalıklarında aşırı teşhis ve aşırı tedavi
Okuyucumun bahsettiği Seretide ve muadilleri tüm dünyada “aşırı tedavinin” önde gelen ilaçlarından.
Bu ilaçlar öyle her öksüren, balgam çıkaran veya nefesim daralıyor diyene verilebilecek türden ilaçlar değil.
İlacın orijinal prospektüsüne göre sadece iki endikasyonu var:
BİR: 4 yaş ve üzerinde olanlarda astım tedavisinde.
İKİ: KOAH’ lı hastalarda alevlenmeleri azaltmak ve havayolu daralmasının idame tedavisinde.
Akut bronş spazmının düzeltilmesi için kullanılmamalıdır.
Sadece bu iki cümle bile bu ilacın astım ve KOAH dışında kullanması için bir gerekçe bildirmiyor.
Peki, bu ilaç her astımlıya her KOAH’ lıya verilebilir mi?
Bu, öyle her astım veya KOAH’ lıya verilecek bir ilaç da değil.
Prospektüsünden okumaya devam edelim:
“Advair’ de bulunan ve uzun etkili bir nefes açıcı (LABA) olan salmeterol astımla ilgili ölümleri artırır.
Bu ilaçla beraber kortizon veya diğer uzun etkili kontrol edici ilaçların verilmesinin LABA’ larla ilgili astım ölümlerini azaltıp azaltmayacağı belli değildir.
Kontrollü klinik çalışmalar LABA’ ların çocuklarda ve gençlerde astımla ilgili hastaneye yatış riskini artırdığını göstermektedir.
Astımlıları tedavi ederken Advair sadece, “uzun süreli hastalık kontrolünün sprey şeklinde kortizonla sağlanamadığı veya hastalığın her iki ilacın kullanılmasını gerektirecek kadar ağır olduğu durumlarda” yazılmalıdır.
Hastalar, astımın kontrolü sağlandıktan ve bunun devam ettiği belirlendikten sonra tedavinin azaltılması için (yani Advair’ i kesmek için) düzenli aralıklarla değerlendirilmeli ve astımın sadece sprey kortizonla kontrol edilebilir olup olmadığı belirlenmedir.
Advair, astımları düşük veya orta derecede sprey kortizonla kontrol edilebilen hastalarda kullanılmamalıdır.”
İlaç üreticisi bile bu ilacın daha basit ilaçlarla kontrol edilemeyen ağır hastalara –üstelik de bir süre sonra kesilmesinin denemesi tavsiye edilerek- verilmesini istiyor.
Akciğer fonksiyon testleri sonuçları:
Okuyucumun nefes darlığı şikâyeti olmadığı gibi solunum fonksiyon testleri de normal sınırlardadır hatta normalden bile iyi!
FVC: 4.99 %102
FEV1: 4.32 %105
PEF: 8.15 %85
FEF25-75: 5.10 %107
FEF25: 7.76 %95
FEF50: 6.51 %122
FEF75: 2.43 %100.
Bu okuyucum gereksiz yere ilaç kullanan tek örnek değil, onun gibi binlerce on binlerce belki yüzbinlerce insan var.
Gelelim neticeye
BİR: Bizde ilaçların yüzde 90’ ı SGK tarafından karşılanıyor. SGK’ yı ancak başka ilaçlarla kontrol altına alınamayan ağır astım ve KOAH’ lılara verilebilecek ilaçların rastgele kullanımını zapturapt altına almaya davet ediyorum.
İKİ: Uzmanlarımız ve tıp derneklerimiz “aşırı teşhis” ve “aşırı tedaviye” karşı “bilinçlenmeli ve halkı da bilinçlendirmelidir”.
ÜÇ: Unutmayalım ki bu ilaçlara verilen paralar “hepimizin cebinden çıkıyor” ve sokağa atacak bir kuruş bile fazla paramız yok.
KAYNAK
http://us.gsk.com/products/assets/us_advair.pdf
NOT: İçinde kortizon + uzun etkili nefes açıcı bulunan Seretide benzeri pek çok ilaç var:
http://www.ilacprospektusu.com/ilac/78/seretide-500-mcg-60-doz-diskus
http://www.ilacprospektusu.com/ilac/17/symbicort-60-doz-turbuhaler
